İthalatta, bir eşyanın gümrük işleminin tamamlanıp iç piyasaya arz edilmesi ya da üretim sürecine dahil edilmesi kolay olmayan ciddi bir süreçtir. Birçok eşyanın ithalatı, gümrük idaresi dışında farklı kurumların kontrolüne de tabidir. Her ne kadar gümrükleme süreci sadece Ticaret Bakanlığı’nın görev alanı gibi görülse de eşyanın ithalat işlemlerinin tamamlanması birçok kurum ve kuruluşun vereceği izin veya uygunluk belgesiyle mümkündür. Bu da ithalat sürecini çok karmaşık hale getirir.
Bunun son izdüşümünü DK1 YGM Tespit Raporlarındaki gelişmede görebiliyoruz. Bahse konu olan rapor; Tarım ve Orman Bakanlığı’nın Kontrolüne Tabi Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliği (Ürün Güvenliği ve Denetimi 2024/5) uyarınca, kapsam dışı olarak beyan edilen ürünlerin, serbest dolaşıma girmesinin ardından beyana uygun kullanımı, teslimi veya işleme konu edilip edilmediğinin tespiti yetkilendirilmiş gümrük müşaviri raporuyla yapılmasını içeriyor.
Söz konusu tebliğ dahilinde, kapsam dışı beyan edilmesi gereken ürün yelpazesi çok geniş olduğu için konu neredeyse her ithalatçıyı yakından ilgilendiriyor. Son yapılan değişikliğin ardından da buna yönelik raporların düzenleme tarihi 30 Nisan 2025’e kadar uzatıldı. Bu süre, en azından konunun her şirket tarafından doğru anlaşılması ve kapsamlarının doğru belirlenmesi açısından oldukça önemlidir.
Gümrük vergisi ile ithalat vergisi arasındaki kavram kargaşasından başlamak gerekirse; gümrük vergisi kavramı, Türkiye’nin yapmış olduğu uluslararası antlaşmalar da dikkate alınarak, her sene İthalat Rejim Kararına Ek Karar ile belirlenen ithalat vergilerinden biridir. İthalat vergileri ise eşyanın ithalinde ödenecek gümrük vergisiyle diğer eş etkili vergiler ve mali yükleri kapsıyor. Hangi vergilerin ithalat vergisi olarak değerlendirileceğine dair açık........