Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ)’nün Ticaret Politikası Gözden Geçirme Mekanizması kapsamında 13. Bakanlar Toplantısı 24 Şubat - 2 Mart tarihleri arasında Abu Dabi’de gerçekleşti ve toplantı sonucunda ülke raporları yayımlandı. Özellikle dünya ticaretinin küresel salgın sonrası bir türlü toparlanamadığı ve üzerine bölgesel sorunlar sebebiyle (Rusya-Ukrayna savaşı, Süveyş Kanalı sorunu gibi) tedarik zinciri krizlerinin artmasıyla oluşan bu zorlu ortamda bu toplantının yapılması, dünya ticareti açısından oldukça önemli.
Geçtiğimiz günlerde Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneği (TÜSİAD) Küresel Tedarik Zinciri Alt Çalışma Grubu tarafından, Ticaret Bakanlığı Uluslararası Anlaşmalar ve AB Genel Müdür Yardımcısı Aylin Bebekoğlu’nun ve Dünya Ticaret Örgütü Ticaret Politikalarını Gözden Geçirme Bölümü Danışmanı Katie Waters’ın katılımlarıyla bir panel düzenlendi. Bu panelde genel olarak zirvede öne çıkan konulara değinildi. Bu yılki zirvede; DTÖ’nün resmi olmayan mahkemesi niteliğindeki Anlaşmazlıkların Halli Organına bir reform yapılması ve elektronik ticaretin vergilenmesi konularında kararlar alındığı görülüyor. Özellikle elektronik iletilerden Gümrük Vergisi alınması 1998’den beri süren bir tartışma konusu. Bu zirvede de bu konuda bir Gümrük Vergisi olmaması yönünde yaklaşım devam etti. Balıkçılık sübvansiyonları ve tarım ürünü ticaretine yönelik çalışmaların ise uzun süredir devam eden tartışmalar nedeniyle ertelendiğini anlıyoruz. Yatırım ortamının kolaylaştırılması konusu ise tamamen müzakere olarak karşımıza çıkıyor. Toplantıya ilişkin tüm çıktılara ve ülke raporlarına https://www.wto.org/english/tratop_e/tpr_e/tpr_e.htm linkinden ulaşılabiliyor.
Dünya Ticaret Örgütü'nün önemli bir işlevi var, ama...
DTÖ, 1 Ocak 1995'te kuruldu. Aslında, Uruguay Round'a taraf olan ülkeler 15 Aralık 1993'te görüşmeleri tamamlamış ve Nisan 1994'te nihai karar Fas'ın Marakeş kentinde bakanlar tarafından imzalanmıştı. 15 Nisan 1994'te ilan edilen Marakeş Deklarasyonu, Uruguay Round'unun görüşmelerini onayladı. Ardından Tarifeler ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT) altında gerçekleştirilen yedi görüşmenin "dünya ekonomisini güçlendirdiği ve daha fazla ticaret, yatırım, istihdam ve gelir artışı sağladığı" ilan edildi. Bu bakış açısıyla ülkeler arasındaki ticaret kurallarının tek ve uyumlu olması hedeflendi. Asıl amaç, ticaretin mümkün olduğunca sorunsuz, öngörülebilir ve serbest akmasını sağlamaktı.
Temmuz 2016 tarihi itibarıyla 164 ülkenin üye olduğu DTÖ’nün esas fonksiyonları; topyekûn olarak DTÖ'yü oluşturan çok taraflı........