Ahmet Ümit, “ Canlı yaratır; yarattığından da korkar!” saptamasıyla çok eski bir özdeyişi anımsamamıza vesile oldu: “ İnsanoğlu putunu kendi yapar ve kendi tapar!”

Lise bitmişti, ama asıl zorluk önümdeydi. Bir sonraki aşama ne olacaktı?

Köyümüzün Meşedibi yöresinde hayvan otlatıyorduk. Niksar’dan dönen Kemal Güzel bana gelen zarfı verdi. Bursa Eğitim Enstitüsü sözlü sınavına çağrılıyordum. Hedefe ilerlemek için bir adım daha ilerlemiştim.

Kamyon sırtında Bursa’ya ulaştım. Tarih ve coğrafya derslerinden soruları bilemedim. Sıra Türk Dili ve Edebiyatı dersindeydi. Okuduğum kitaplar soruldu: Sıraladığım kitaplar arasında Dostoyeveski’nin Suç ve Ceza romanını söyleyince sözümü kestiler, romanı özetlememi istediler. Ayrıntılı özeti sunarken, seçici kurulu üyesi öğretmen Bahattin Arık, genç kahramanın yaşlı kadını neden öldürdüğünü yorumlamamı istedi.

Sözlü sınavı yapan üç öğretmenin dünya görüşlerini öğrenmiştim. İçlerinden birinin, diğer ikisinin dünya görüşünü benimsediğinin farkındaydım. Soruya şöyle yanıt verdim: “ Romanın yazıldığı dönemde sosyalizm tartışmaları yeniydi. Uçlarda düşünenler üretimi olmayanın yaşama hakkının da olmadığını sorguluyordu. Raskolnikov çağdaşı gençler gibi politik dilden etkilenmişti” dedim.

Sınavı yapan öğretmenler birbiriyle tartışmaya başladı. Öğretmen Mehmet Aydın çıkmamı işaret etti.

Akşamüzeri kabul edilenler listesi asıldı: Bizim sınıfın sondan ikincisiydim. Anladım ki, edebiyat jürisinden iyi not almıştım; iki yıllık yatılı okul benim kurtuluşa açtığım yelkendi.

EKONOMİ gazetesinin Sapanca’daki “Liderlik Zirvesi”nde bu yılın konuk konuşmacısı olan Ahmet Ümit, bir ara Dostoyeveski’den aynı örneği verince zihnim, gençlik yıllarındaki okuma heyecanının patikalarında dolaştı.

Ahmet Ümit şu temel soruyu sordu: “ Yapay zekâ insanlığı öldürür mü?”

Canlıların yaratma yetkinliğinin varlığını irdeleyen Ümit, “ Canlı yaratır; yarattığından da korkar!” saptamasıyla çok eski bir özdeyişi anımsamamıza vesile oldu: “ İnsanoğlu putunu kendi yapar ve kendi........

© Ekonomim