Ne zaman yaşamı derinden etkileyen genel bir teknolojik buluş üzerine düşünsem, Thomas Newcomen’in Thomas Saverey’le geliştirdikleri buharlı makinenin insanlık yaşam biçimi ve yaşam tarzlarına etkileri bir film gibi gözlerimin önünde süzülerek akar.

Buharlı makinenin geliştirilmesi için kurulan ortaklıktan bu yana 327 yıl geçti.

Maden kuyularındaki suları boşaltan ilk buharlı makineler 1705 yılında kullanıldı. Daha sonra 1667’de James Watt’ın buharlı makineye eklediği “güçlendiren yenilik” insanların kol gücünü, hayal bile edilemeyecek düzeylerde artırdı. Üretimde topraktan bağımsızlaşma süreci, fabrika-odaklı yeni bir üretim, ulaşım ve iletişim düzeni yarattı. Yeni bir dünya düzeni kuruldu; toplumlar da, eğitim ve yönetim kalitelerine göre, bu yeni dünya düzeninde yerini aldı.

Sanayi Devrimi sonrasında yaşanan üç önemli sıçrama ve etkili dönüşüme uyum sağlamada başarılı olduğumuzu söyleyebilir miyiz? Söyleyemeyiz. O zaman filozofun dediği gibi düşünelim: Birisi bizi ilk kez yanıltmışsa, suçun tümü yanıltanındır. Aynı konuda ikinci kez yanıltılmışsak suçun yarısı yanıltanın, diğer yarısı da bizimdir. Eğer üçüncü kez yanıltılıyorsak, suçlu aramaya gerek yok, suçun tamamı bizim olacaktır.

Yarıiletken teknolojiyle “bilgi saymanın” gerçekleştirildiği 1969 yılından bugüne bir insan ömründen daha kısa zaman geçti. Kısa zamanda “güçlendiren, sürdüren ve verimlilik yenilikleri” o denli hızlandı ki, bugün yapay zekânın üretim, ulaşım ve iletişim alanlarında yeni kurumsal yapılar oluşturuyor, yeni işlevler baskın hale geliyor, yeni kültür hızla oluşuyor ve “yeni dünya düzeninin” kurulmakta olduğunu herkes kabul ediyor.

Bilgi işlem alanındaki gelişmelerin uç noktasında bir “araç” ve “sistem” olan “yapay zekânın” olası etkileri hepimizi ilgilendirmeli, gündemimizin ilk maddesini oluşturmalı.

Yapay zekâ aracı insan yaşamını kolaylaştırıcı etkiler yaratacaktır. Bu etkileri başlıklar halinde özetlersek;

Öncü göstergelerin dayattığı gündem şimdilik şöyle:

- “Eşitsizlikler”........

© Ekonomim