Krizin yaşandığı her ülkede şirketler zorlanır. Hükümetler bu durumda istihdam ve GSYH (büyüme) kayıplarını engellemek için özel sektöre destek verir. Bu tür müdahalelerin en kapsamlısı 1929 ve 2008 krizleri sonrası küresel ölçekte yaşandı.
Kapitalizmin en büyük ekonomisi ABD “bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler” felsefesinden vazgeçip şirketlere, bankalara yardım etti. Bunu yaparken hala tartışılan hatalarda yaptı. Örneğin kimi bankaları kurtardı, kimilerinin batmasına izin verdi. Türkiye’de de yaşanan krizlerde böyle müdahaleler oldu. Bizim özel sektör işler yolunda iken liberal, kötüye gittiğinde devletçi oldu. Yaşadığımız krizde de aynı tavrı göstermekte.
Ülkeler kendiliğinden krize girmez. Önce krizin unsurlarını biriktirir. Bu süreç çoğu zaman şirketler, bankalar hatta iktisatçılar tarafından bile algılanmaz. Özellikle neoklasik iktisatta iman edenler (inanç aşk gibidir, bilgi gerektirmez) adeta rüyada yaşarlar. Hatırlıyorum Türkiye krize girmeden hemen önce Nobel ödüllü bir iktisatçıyı patron örgütlerinden birisi davet edip (eminim çuval dolusu para vermişlerdir) konuşturmuştu. Adam hem Nobel ödülü sahibi hem de ABD’li olunca sözü önemsendi. Bu zat konferansta özetle şunu söylemişti: “Türkiye ekonomisi harika.” Sonuç ortada.
Türkiye ekonomisi aslında krizi........