Yüksek faiz şirketlerin döviz açık pozisyonlarının tekrar çok hızlı artmasına neden oldu. 2017 yılında pik yaptığı -188 milyar dolar olan döviz açık pozisyon 2023 yılında -82.5 milyar dolara kadar inmişti ve Mayıs 2024’te yüzde 39,4 artarak 115 milyar dolara yükseldi.
Yılbaşından beri TL’nin değerlenmesi şirketlerin bir taraftan döviz tevdiat hesaplarını (DTH) azaltırken bir yandan da döviz kredisi kullanımlarını çok hızlı artırdı. TCMB verilerine göre Yurt İçi ÜFE ve TÜFE endeksli Reel Efektif Kuru (REK) yıl başında sırasıyla 86.55 ve 55.35 iken REK, Temmuz 2024’te 94.4 ve 62.9 oldu ve TL’de değerlenme açık pozisyonları negatif etkiledi. 2018-2023 yılları arasında yaşanan döviz şoklarının şirket bilançoları üzerine etkilerini unutmamalıyız.
Neden döviz açık pozisyonu bu kadar hızlı artıyor? 2023 yılı sonunda FX kredi kullanımı 128.7 milyar dolar iken Temmuz 2024’te bu rakam yüzde 21 artarak 155.3 milyar dolara çıktı. Çünkü şirketler yüzde 60- yüzde 70 arasında değişen efektif faiz ile kredi kullanmak yerine tercihlerin dolar ve Euro bazlı krediler kullanmaktan yana oldu. Öte yandan 2023 yılı sonunda 109 milyar dolar olan DTH, Mayıs 2024’te yüzde 13,4 azalarak 94 milyar dolara indi. FX kredi........