Faiz indirimine nasıl karar verilir? |
Öncelikle bu yazının Merkez Bankası’nın faiz kararından önce hazırlandığını ve teslim edildiğini söyleyeyim. Siz Cuma günü kararı bilerek okuyacaksınız ama ben Merkez Bankası’nın kararını bilmeden yazdım. Bu açıklamadan sonra buyurun faiz değişikliklerine nasıl karar verileceğine beraberce bakalım.
Kasım ayında yıllık enflasyon iki puan gerileyerek, yüzde 31 oldu. Ardından “Madem yıllık enflasyon 200 baz puan düştü, Merkez Bankası da faizi düşürebilir, hem de 200 baz puana kadar düşürebilir” şeklinde yorumlar gelmeye başladı. O zaman soralım: Eğer faizin seviyesini enflasyonun seviyesine bakarak belirliyorsak, enflasyonun düşmekte olduğunu nasıl anlarız, hangi değişkenlere bakarız?
İnsanın aklına gelen ilk yanıt tabii enflasyonun kendisine bakmak, fakat bu kısa vadede doğru yanıt değil. Neden değil? Çünkü burada gördüğümüz hareket geçici, mevsimlik veya baz etkisi olabilir. Tek bir sektörden kaynaklanıyor veya tekil bir olaydan kaynaklanıyor olabilir. Hatta bütün bu sayılan faktörler yoksa bile, enflasyondaki düşüş para politikasının etkilemediği kalemlerden geliyor olabilir. Yani faiz indirimi etkisiz kalabilir.
Eğer enflasyonun kendisine (kısa vadeler için) bakmak iyi bir fikir değilse, o halde hangi değişkenlere bakmalıyız? Beklentilere, fiyatlama davranışlarına ve mevcut enflasyonla hedeflediğimiz enflasyon arasındaki........