2025 ekonomi karnemiz ve 2026 yılına bakış |
Bir yılı geride bırakıp yeni bir yıla girerken, biz ekonomistler için bu dönem biten yılın değerlendirmesini yaptığımız bir iç muhasebe zamanıdır. Biten yılın temel ekonomik göstergelerini değerlendirir ve önümüzdeki yıla ilişkin beklentilerimizi paylaşırız.
2025 yılına ilişkin bir değerlendirme yapabilmek için, bir yıl öncesine dönüp o günkü hedeflere bakmak ve gerçekleşmeleri bu hedeflerle karşılaştırmak gerekir. Bu yazıda referans alacağım temel belge de hükümetin ekonomik hedeflerini ortaya koyduğu Orta Vadeli Program olacaktır.
Hükümet, geçen yıl 2025 yılsonu için enflasyonu yüzde 17,5 olarak öngörmüştü. Ancak bu yıl kasım ayı itibarıyla enflasyon yüzde 31,1 seviyesinde gerçekleşti. Yılsonunda da enflasyonun yüzde 31-32 bandında oluşacağı artık netleşmiş durumda.
Bu tablo, hedef ile gerçekleşme arasında bir kata yakın, ciddi bir sapmaya işaret ediyor.
Enflasyondaki bu sapmanın temel nedenlerinden biri, ekonominin, özellikle iç talebin, yeterince yavaşlamaması oldu.
Bugün geldiğimiz noktada, 2025 yılının ilk üç çeyreğinde büyümenin yüzde 3,7 ile hedefin bir miktar altında kaldığını görüyoruz. Ancak büyüme oranı hedefin altında olsa da büyümenin kompozisyonu ağırlıklı olarak iç talep kaynaklı gerçekleşti. Özellikle tüketim malı ithalatındaki güçlü seyir, enflasyonun 2025 yılında istenilen ölçüde düşmesini engelleyen unsurlardan biri oldu.
2025 yılı için işsizlik oranı yüzde 9,6 olarak hedeflenmişti. Bu yıl ekim ayı itibarıyla işsizlik oranı yüzde 8,2 ile hedefin oldukça altında gerçekleşti. İşsizlik oranının hedefin altında........