İdari para cezası, yasal düzenlemelere aykırı hareket eden kişilere veya kurumlara, yetkili idari birimler tarafından uygulanan parasal yaptırımlardır. Bu cezalar, genellikle kanunların verdiği yetkiye istinaden idari bir karar neticesinde belirlenmekte ve mahkeme kararı gerektirmeden uygulanabilmektedir.
İdari para cezalarının amacı, yasal düzenlemelere uyumun sağlanması ve caydırıcılık yaratmaktır.
Sosyal güvenlik mevzuatında da işverenler ve sigortalılar için pek çok yükümlülük ve bunlara uyulmaması halinde çeşitli idari para cezaları öngörülmüştür.
Ancak, idari para cezası ile karşılaşan işverenlerin ve sigortalıların bu cezalara karşı itiraz ve dava yoluyla haklarını arama imkânı bulunmaktadır.
Sosyal Güvenlik Kurumu, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nda belirtilen yükümlülüklere aykırı çeşitli fiiller nedeniyle işverenlere ve sigortalılara idari para cezası uygulayabilmektedir.
Kanunda farklı fiiller için farklı cezalar öngörülmüş ve bu cezalar brüt asgari ücret tutarına (ör: asgari ücretin bir katı, iki katı, üç katı, onda biri gibi) endekslenmiştir. Dolayısıyla, asgari ücretteki artışa bağlı olarak SGK’nın uyguladığı idari para cezaları da yükselmektedir.
İdari para cezasına konu olan bazı yaygın fiiller aşağıda belirtilmiştir.
1. İşyeri açılışının süresinde yapılmaması/geç yapılması,
2. Sigortalı işe giriş ve çıkış bildirgelerinin süresinde verilmemesi/geç verilmemesi,
3. Eksik gün bildirim yükümlülüklerine aykırı davranılması,
4. Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin/Muhtasar Prim ve Hizmet Beyannamesinin verilmemesi/ geç verilmesi,
5. İstirahat raporu alan sigortalılarda ilgili çalışılmadığına dair bildirim girişlerinin yapılmaması/geç yapılması,
6. İş kazası ve meslek hastalığı bildirimlerinin yapılmaması/geç yapılması,
7. İşyeri kayıt ve belgelerinin denetim elemanlarına ibraz edilmemesi/geç ibraz edilmesi,
Bu fiillerin her biri, işverenlerin yasal yükümlülüklerine aykırı davrandığı ve sosyal güvenlik........