Son dönemde yapılan ikincil düzenlemelerin birçoğu “yetki aşımı” iddiasıyla yargıya intikal ettiriliyor. Yargı ise, kanunlarda ilgili idarelere tanınan yetkinin sınırlarının aşılıp aşılmadığına bakıyor, mükelleflere kanunda yer almayan bir yükümlülük yükleyen ya da kanunda olmayan yeni bir düzenleme getiren ikincil mevzuatın (bu genellikle Genel Tebliğ oluyor) önce yürütmesini durduruyor, sonrasında ise iptaline karar veriyor. Artık bu tür kararlara sıkça rastlamaya başladık. Hemen belirtelim, hepsi birbirinden değerli, ders niteliğinde, önemli sonuçları olan kararlar.
Bu kararlardan birisi de, Kur Korumalı Mevduat (KKM) hesabı kazançlarına ilişkin kurumlar vergisi istisnasının hesaplanma yöntemiyle ilgili (KVK. Mad. Geçici 14).
Danıştay, konu ile ilgili olarak çıkarılan Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nin ilgili bölümünün önce YÜRÜTMESİNİN DURDURULMASINA (YD), daha sonra ise İPTALİNE karar verdi!
Konu tam olarak ne ile ilgili?
Yabancı paraların Türk Lirası mevduat ve katılma hesaplarına dönüştürülmesinden elde edilen kazançlara ilişkin istisna düzenlemesi KVK’nın geçici 14. Maddesinde yer alıyor. Bu istisnanın usul ve esasları ise, Maliye tarafından 19 Seri No.lu Kurumlar Vergisi Genel Tebliği (Seri No:1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ ile belirlenmiş bulunuyor (11.02.2022 tarihli ve 31747 sayılı Resmi Gazete).
Söz konusu düzenlemede birden fazla istisna yer alıyor.
Danıştay’ın Maliye’yi şoke eden YD ve sonrasında verdiği iptal kararı, geçici 14. Maddenin 1. Fıkrasında yer alan “yabancı paraların dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançlarına ilişkin istisnanın hesaplanma yöntemi” ile ilgili!
Yasal düzenleme nasıl?
Geçici 14/1. Maddeye göre, TL mevduat ve katılma hesaplarına dönüşümün desteklenmesi kapsamında dönüşüm kuru üzerinden TL’ye çevrilen hesaplar ile ilgili olarak; kurumların 31 Aralık 2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paralarını, 2021 yılı dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine (17 Şubat 2022) kadar TL’ye çevirmeleri ve bu suretle elde edilen TL varlığı, bu kapsamda açılan en az üç ay vadeli TL mevduat ve katılma hesaplarında değerlendirmeleri durumunda,
1) Bu kapsamdaki yabancı paraların dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançlarının 1 Ekim 2021 ila 31 Aralık 2021 tarihleri arasındaki döneme isabet eden kısmı,
2) 2021 yılı dördüncü geçici vergi dönemine ilişkin beyannamenin verilme tarihine (17 Şubat 2022) kadar Türk Lirasına çevrilen hesaplarla ilgili oluşan kur farkı kazançları ile söz konusu hesaplardan dönem sonu değerlemesinden kaynaklananlar da dâhil olmak üzere vade sonunda elde edilen faiz ve kâr payları ile diğer kazançlar (Merkez Bankası’nca yapılan destek ödemeleri)
kurumlar vergisinden istisna bulunuyor.
Maliye’ye göre istisna tutarının nasıl hesaplanması gerekiyor?
Maliye, 19 No.lu Tebliğin “40.3.1.1. Yabancı paraların dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançlarına ilişkin istisna” başlıklı bölümünde, istisna tutarının nasıl hesaplanacağını ayrıntılı olarak açıklamış bulunuyor.
Söz konusu Tebliğde; 31 Aralık 2021 tarihli bilançolarında yer alan yabancı paraların, geçici 14. madde ve 1211 sayılı Kanunun ilgili hükmünde öngörülen süre ve şekilde Türk Lirası mevduat veya katılma hesaplarına dönüştüren kurumlar vergisi mükelleflerinin, söz konusu yabancı paralarının dördüncü geçici vergilendirme (1 Ekim 2021-31 Aralık 2021) dönemine ilişkin dönem sonu değerlemesinden kaynaklanan kur farkı kazançlarının kurumlar vergisinden istisna olduğu, mükelleflerin gerek dönem içi gerekse dönem sonu kur farkı kazançlarını muhtelif usullere göre belirleyebildikleri, ancak, istisnaya konu edilecek kur farkı gelirinin tespitine münhasır olmak üzere, dönem içi döviz çıkışlarında ve istisna tutarının hesaplanmasında ilgili hesaba........© Ekonomim