Hadi biraz mali astro­logluk yapıp 2026 ve sonrasına ilişkin tah­minlerde bulunayım. Geçen se­nelerde ısrarla gelmekte olanı anlatmış, sürekli uyarılarda bu­lunmuş ve eski alışkanlıklarınızı unutun başka bir dönem geliyor demiştim.

2025’i kapatırken bu sefer stoklar ve üretim maliyet­leri için aynı uyarıyı yapayım. Bu sene sonu itibariyle hesaplarını­zı toparlayın ve yeni seneye düz­gün başlayın. Bu köprüden önce son çıkış olabilir. Elektronik en­vanter defteri tutma zorunlulu­ğu geldiğinde hazır değilseniz ilk yıldan itibaren izah üstüne izah yapmak zorunda kalır, vergi dai­resinden işe gidecek zaman bula­mayabilirsiniz.

Elektronik envanter defteri im­kânı 2025 yılında bekleniyordu. 2025 yılında ihtiyari olarak elekt­ronik envanter defteri tutarız dü­şüncesi ile ara tasdik yaptırma­mış olan şirketlerin 2025 envanter defterleri tasdiksiz hale geldi. Tav­siyem yıl bitmeden ara tasdik yap­tırın ve 2025 için mevcut defterle­rinizi kullanın. Sorun mali idare­den kaynaklandığı için bu konuda ceza uygulanmaması gerekir.

Elektronik envanter defterleri 2026 için ihtiyari olacak. Bu ara­da envanter defterini küçümse­meyin, bir keresinde envanter defteri (önceki ve sonraki yıllar var arada bir yılın defteri buluna­mamıştı) yok diye re’sen tarhiyat yoluna gidilmişti.

Envanter defterine her hesap dönemi sonunda çıkarılan en­vanterler ve bilanço kaydolunur (VUK 185.madde). Envanter çı­karmak, bilanço günündeki mev­cutları, alacakları ve borçları say­mak, ölçmek, tartmak ve değerle­mek suretiyle kesin bir şekilde ne müfredatlı olarak tespit etmektir (VUK 186.madde).

Uzunca bir süredir envanter defteri bilanço ve gelir tablola­rının basılıp yapıştırıldığı def­ter muamelesi görüyor. Yevmi­ye ve kebir kayıtlarında tüm he­saplar ayrıntılı tutulduğundan aslında envanter kayıtlarında yer alması gereken kayıtlar ora­da yer alıyor. Amortisman ka­yıtları da ha keza öyle.

Vergi incelemelerinde mali­yet muhasebesi kayıtları, stok­lar yeterince ve detaylı incele­nemezdi. Mali idare öteden beri sahte belge incelemeleri nede­niyle meşgul ediliyor olmaktan şikayetçidir. Sahte belge incele­meleri mali idarenin işletmeler­de maliyet muhasebesi ve stok hesaplarına yeterince zaman ve­rememesi sonucu ve boşluğu ya­ratmıştı. Vergi incelemelerinde daha ziyade indirimler, istisna­lar ve giderlerle meşgul olunulur ve esas konuya girilemezdi.

Randıman incelemeleri bu ko­nunun etrafında dolaşma dene­meleridir. Alt yapının giderek ge­lişmesi, tüm yön­leriyle elektronik kayıt sistemine ge­çilmesi mali idareyi envanter ve stokları da denetime alma arayışı noktasına getirdi.

Mükelleflerin bir kısmı........

© Dünya