Sosyal medyanın ilk yıl­larında teknolojiye dair beklentiler oldukça yüksekti. Twitter, Facebook ve YouTube gibi platformlar, Arap Baharı sırasında meydanları doldu­ran kitlelerin sesi olmuş pek çok toplumsal harekette yurt­taşların iletişimini kolaylaş­tırmıştı. Bu platformlar, oto­riter rejimlere karşı halkların sesini büyüten birer “özgür­lük aracı” olarak görülüyor­du. Aradan geçen yıllar içinde manzara biraz değişti.

İlk ön­ce otoriter rejimler bu iletişi­mi kısmanın yollarını keşfet­tiler ve uygulamaya başladılar. Ama aynı derecede olumsuz bir gelişme daha yaşandı. Ay­nı platformlar, dezenformas­yonun yayılmasına, kamuo­yunun manipüle edilmesine ve siyasi kutuplaşmanın kes­kinleşmesine hizmet etmeye başladı. Artık yapay zekâ ile güçlenen algoritmalar yalnız­ca içerik sunmakla kalmıyor; neye inanacağımızı, kimi des­tekleyeceğimizi ve hangi ger­çekliğe maruz kalacağımızı da belirliyor.

Yapay zeka ve otoriterleşme hakkındaki yazı dizimin bu ikinci bölümünde algoritma­ların demokrasi üzerindeki etkilerini, sosyal medya des­tekli propaganda mekanizma­larını ve yapay zekânın bu sü­reçteki rolünü inceleyeceğim.

Algoritmaların temel işle­vi kullanıcıya ilgisini çekebi­lecek içerikleri göstermek ol­sa da bu işlev, zamanla (siya­si) kutuplaşmayı besleyen bir mekanizmaya dönüştü. Sosyal medya platformları artık in­sanları benzer görüşteki içe­riklerle buluşturuyor; bunun sonucu olarak da “yankı oda­ları” ve “filtre balonları” olu­şuyor.

İnsanlar sadece kendi dü­şüncelerini pe­kiştiren bilgilerle karşılaşıyor, fark­lı görüşlerle temas etme ihtimalleri azalıyor. Bu orta­mın politik sonuç­ları ise açık: Ortak kamusal tartışma zemini zayıflıyor. ABD’de Donald Trump döne­minde Facebook ve Twitter algoritmalarının, aşırıcı söy­lemleri daha görünür kılarak radikalleşmeyi teşvik ettiği gözlendi. Cass Sunstein’in Re­public: Divided Democracy in the Age of Social Media kita­bında uyardığı gibi, kamusal alan parçalanıyor ve demokra­tik diyalog erozyona uğruyor.

Algoritmik işleyiş, dezen­formasyonun etkisini daha da artırıyor. Bot ağları, troll fab­rikaları ve sahte hesaplar ara­cılığıyla yanlış bilgi hızla yayı­lıyor. Bugün yapay zekâ, uzun zamandır çözüm aranmayan bu tehlikeli ve karmaşık süre­ci çok daha tehlikeli hale ge­tirdi. Artık deepfake teknolo­jileriyle sahte videolar üret­mek........

© Dünya