Avrupa’da sosyal devlet sıralamasında büyük farkla sonuncuyuz |
TÜİK yılda bir kez “Sosyal Koruma İstatistikleri” adı atında devletin ve diğer kurumların yaptığı sosyal yardımların tümünün yıllık dökümünü yayınlıyor. Bu harcamaların milli gelire kıyasla seviyesi sosyal devletin gücünün ve kapsayıcılığının makro düzeyde en önemli göstergesidir. 2024 istatistikleri geçen hafta yayınlandı. Ülkemizde sosyal devletin övünülecek bir durumda olmadığını birçoğumuz biliyor. Yine de, “hani şeytan dürttü” derler ya, rakamlara bir göz atayım dedim.
Atınca bazı harcamaların olağanüstü düşüklüğü dikkatimi çekti. Bunun üzerine bir de Avrupa ülkelerinde durum nedir diye bakmak istedim. Avrupa İstatistik Enstitüsü’nün yayınladığı Avrupa ülkelerinin sosyal koruma harcamalarını görünce “bu kadar da olmaz” demekten kendimi alamadım. Rakamları görünce sizin de bana hak vereceğinizi tahmin ediyorum. Önce Avrupa’da sosyal koruma harcamalarının GSYH içindeki payları itibariyle ülkelerin durumuna bir göz atalım.
2023’te AB’de ortalama GSYH’nın dörtte birinden biraz fazlası (yüzde 26,7) sosyal koruma için harcanmış (Tablo 1). Ortalama sizi aldatmasın. Tüm AB üyesi ülkelerde sosyal koruma harcama oranları bu ortalamanın ya biraz üzerinde ya biraz altında. Diğer ifadeyle AB üyeleri arasında ciddi ölçüde kişi başı gelir farkları olsa da her ülke sosyal devleti göreli olarak hemen hemen aynı........