Sovyetler Birliği içindeki Türk toplulukları, 1926’da Bakü’de düzenlenen I. Türkoloji Ku­rultayı’nın ardından birkaç yıl içinde Latin alfa­besini kabul etmişlerdi. Onlar için dil baskısı ise Türkiye’nin 1928 yılında geçmiş olduğu Latin al­fabesiyle başladı.

Türkiye’nin Latin alfabeye geçişi, Türkler ara­sında alfabe birliğini sağlamış ve sonuçta dil birli­ğine giden yol açılmıştı. Sovyet Rusya, bu durumu kendi geleceği açısından bir tehdit unsuru olarak algıladı.

Stalin yönetimi, Türkiye ile ortak bir dile ev­rilebilecek durumu değiştirebilmek için 1930’la­rın sonlarından itibaren bu toplulukların tamamı için ayrı ayrı tasarlanmış Kiril alfabesini zorun­lu kıldı. Ruslar, Kiril alfabesini dayatmakla kal­madı, Latin alfabesine geçiş konusundan çalışan bilim adamı ve düşünürleri sürgüne göndererek ve idam ederek Türkler arasında oluşabilecek dil birliğinin izlerini silmeye çalıştı.

Sovyetler Birliği dağıldıktan sonra bağımsız­lıklarını kazanan Türk Devletleri, tekrardan La­tin alfabesine geçiş sürecine girdi.

Türk Dünyası Ortak Alfabe Komisyonu, geçen hafta, iki yıl süren bir çalışma sonrası Türk dilleri için 34 harften oluşan ‘Ortak........

© Dünya