Küresel borç sorununun çözümü yapay zekâda mı? |
Son yıllarda ülkelerin borç yükü, özelÂlikle kamu borç yükü, giderek daha fazÂla konuÅŸulmaya baÅŸlandı. ABD, Çin, FranÂsa ve Japonya gibi ülkelerin borç yükleri piyasaları tedirgin ediyor. Esasen bu koÂnu geliÅŸmiÅŸ ülkeler için geçtiÄŸimiz çeyrek yüzyılda önemli bir sorun olmaktan çıkÂmıştı. Borç sürdürülebilirliÄŸi daha ziyade geliÅŸmekte olan ülkelerin karşılaÅŸtığı bir sorun olmuÅŸtu.
Nitekim 2000’li yılların orÂtalarında İngiltere’de doktora çalışmalarıÂmın başında borç sürdürülebilirliÄŸi çalışÂmak istediÄŸimi söyleyince yadırganmıştı. Çünkü borç sürdürülebilirliÄŸi onların günÂdeminde hiç yoktu. Türkiye ise 2001 kriÂzinden yeni çıkıyordu. Sürdürülemez borç dinamiklerinin ve mali baskınlığın ekonoÂmi üzerindeki olumuz etkilerini sonuna kadar görmüştü.
Åžimdi ise geliÅŸmiÅŸ ülkelerin borçlarıÂnın sürdürülebilirliÄŸi sorgulanıyor. Dünya Bankası’nın borçluluÄŸa iliÅŸkin veri setine göre G7 ülkelerinin brüt kamu borcunun milli gelire oranı 3. Pandemi sırasınÂda bu oran Japonya’da %8’leri gördükÂten sonra 2024 yılında #6’ya geriledi. ABD’de 2019 yılında 8 olan bu oran geçtiÄŸimiz yıl 120.8’e yükselmiÅŸ vaziyetÂte. DiÄŸer bir sorunlu ülke Fransa. Bu ülkeÂde pandemi öncesinde ˜ seviyelerinde olan borç stoku 2024’te 3’e yükselmiÅŸ. Kamu borcu açısından en az sorunlu........