Küresel borç sorununun çözümü yapay zekâda mı?
Son yıllarda ülkelerin borç yükü, özellikle kamu borç yükü, giderek daha fazla konuşulmaya başlandı. ABD, Çin, Fransa ve Japonya gibi ülkelerin borç yükleri piyasaları tedirgin ediyor. Esasen bu konu gelişmiş ülkeler için geçtiğimiz çeyrek yüzyılda önemli bir sorun olmaktan çıkmıştı. Borç sürdürülebilirliği daha ziyade gelişmekte olan ülkelerin karşılaştığı bir sorun olmuştu.
Nitekim 2000’li yılların ortalarında İngiltere’de doktora çalışmalarımın başında borç sürdürülebilirliği çalışmak istediğimi söyleyince yadırganmıştı. Çünkü borç sürdürülebilirliği onların gündeminde hiç yoktu. Türkiye ise 2001 krizinden yeni çıkıyordu. Sürdürülemez borç dinamiklerinin ve mali baskınlığın ekonomi üzerindeki olumuz etkilerini sonuna kadar görmüştü.
Şimdi ise gelişmiş ülkelerin borçlarının sürdürülebilirliği sorgulanıyor. Dünya Bankası’nın borçluluğa ilişkin veri setine göre G7 ülkelerinin brüt kamu borcunun milli gelire oranı 3. Pandemi sırasında bu oran Japonya’da %8’leri gördükten sonra 2024 yılında #6’ya geriledi. ABD’de 2019 yılında 8 olan bu oran geçtiğimiz yıl 120.8’e yükselmiş vaziyette. Diğer bir sorunlu ülke Fransa. Bu ülkede pandemi öncesinde seviyelerinde olan borç stoku 2024’te 3’e yükselmiş. Kamu borcu açısından en az sorunlu........





















Toi Staff
Sabine Sterk
Gideon Levy
Penny S. Tee
Mark Travers Ph.d
Gilles Touboul
John Nosta
Daniel Orenstein