Vergi indirimi sona erdi, çalışma gücü kaybı esaslı sisteme geçildi |
Türkiye’de engelli bireylerin emeklilik süreçlerinde uzun yıllardır uygulanan “vergi indirimiyle engelli emekliliği” dönemi 14 Ocak 2025 itibarıyla tamamen sona erdi. 15 Ocak 2025 tarihli 7538 sayılı Kanun ile birlikte sistem köklü biçimde değişti ve engellilik statüsü yerine artık “çalışma gücü kaybı oranı” esas alınarak emeklilik mümkün hale geldi.
Bu dönüşüm yalnızca teknik bir mevzuat değişikliği değil; aynı zamanda engelli bireylerin çalışma hayatına, sosyal güvenliğe erişimine, rapor süreçlerine ve aylık bağlama kriterlerine doğrudan etki eden geniş kapsamlı bir reform niteliği taşıyor.
Aşağıda önce nelerin değiştiğini, ardından da yeni dönemde kimlerin çalışma gücü kaybı oranı alabileceğini sistematik biçimde ele alıyoruz.
1.Engelli emekliliğinde neler değişti?
(7538 Sayılı Kanun ve SGK Genelgesi Kapsamında)
Aşağıdaki liste, vatandaşların en çok merak ettiği değişiklikleri özet ve anlaşılır şekilde sunmaktadır: 1. Vergi indirimiyle engelli emekliliği tamamen sona erdi
-193 Sayılı Gelir Vergisi Kanunu’na dayalı “engelli vergi indirimi belgesi” artık emeklilikte kullanılmayacak.
-Bu tarihten sonra vergi indirimi alsanız dahi emeklilik hakkı sağlamıyor.
2.15 Ocak 2025 öncesinde başvuru yapanlar eski sistemden yararlanacak
-Bu tarihe kadar vergi indirimi belgesiyle başvuru yapmış olan 4/a sigortalıları için eski hükümler geçerli.
-Yani bu kişiler hak kaybına uğramayacak. 3. Yeni sistemde engelli emekliliği yok: Çalışma gücü kaybı oranı var
-Artık emeklilik için @–59 arası çalışma gücü kaybı aranıyor.
Değerlendirme Erişkinler İçin Engellilik Yönetmeliği kriterlerine göre yapılıyor.
4.Prim ve sigortalılık süresi yeniden düzenlendi İlk kez 2008’den önce sigortalı olan ve artık “çalışma gücü kaybı” ile emekli olacak kişiler için:
-P–59 kayıp: 16 yıl sigortalılık 3700 gün
-@–49 kayıp: 18 yıl sigortalılık 4100 gün
Böylece vergi indirimine dayalı “3600–3700–4000 gün” yapısı terk edildi.
5.Aylık bağlama oranında alt sınır koruması getirildi Eskiden bazı engelli emeklilerin aylık bağlama oranı çok düşük çıkıyordu.
Yeni düzenlemeyle:
-5400 gün üzerinden bağlanan aylıklar için ABO en az 0,
-2000–2008 dönemi için hesaplanan kısmi aylıkta ABO en az ` olacak.
Bu, özellikle düşük gelir grupları için........