Üretim ve istihdamı KOBİ’ler omuzladı |
Dünyada olduğu gibi Türkiye’de de ekonominin belkemiği, sosyal yapıda denge unsuru olan ve revize verilere göre 2024 yılında tüm aktif girişimlerin sayıca yüzde 99,6’sını oluşturan küçük ve orta boy işletmeler (KOBİ), üretim ve istihdama yüksek oranda katkı verdi.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK), yıllık sanayi ve hizmet istatistikleri ile girişimcilik ve iş demografisi çalışmalarında yaptığı revizyonlar kapsamında ağustosta yayımladığı girişim istatistiklerini de revize etti. Buna göre 2024 itibarıyla ülkedeki toplam aktif girişim sayısı 3 milyon 942 bin 795, buralardaki toplam çalışan sayısı 19 milyon 788 bin 571, ücretli çalışanlar 16 milyon 657 bin 115 oldu. Girişimlerin toplam cirosu 91 trilyon 516,7 milyar TL, mal ve hizmetlerin toplam satın alışları 79 trilyon 833,9 milyar TL, üretim değeri 53 trilyon 149,4 milyar TL, faktör maliyetiyle katma değer 15 trilyon 747,9 milyar TL düzeyinde gerçekleşti.
Geçen yıl ülkedeki tüm girişimlerin yüzde 96,6 oranında 3 milyon 928 bin 385’ini KOBİ’ler oluşturdu. KOBİ’ler istihdamın yüzde 68,5’ini, üretimin yüzde 39,8’ini, personel maliyetinin yüzde 43,5’ini, cironun yüzde 44,1’ini ve faktör maliyetiyle katma değerin yüzde 41,2’sini gerçekleştirdi. Geçen yılki ciroları 40 trilyon 354,6 milyar TL olan KOBİ’lerin üretim değeri 21 trilyon 127 milyar, faktör maliyetiyle katma değeri 6 trilyon 491,7 milyar, mal ve hizmet satın alımları 36 trilyon 211,4 milyar TL oldu. 2024’te 10 milyon 429 bin 130’u ücretli çalışan toplam 13 milyon 560 bin 62 kişi istihdam eden KOBİ’lerin personel maliyeti 3 trilyon 429,3 milyar, çalışan başına faktör maliyetiyle katma değeri 478 bin 734 TL düzeyinde gerçekleşti.
KOBİ’lerde yeni doğan sayısının aktif girişim sayısına bölünmesi ile bulunan “girişim doğum oranı” 2023’deki yüzde 15,3 düzeyinden 2024’te yüzde 15,9’a, yenilerdeki istihdamın toplamdakine oranı da yüzde 6,9’dan yüzde 7’ye yükseldi.
Mali ve mali olmayan şirketlerin 2024 yılındaki toplam gayri safi yurtiçi Ar- Ge harcamasının yüzde 28,8 oranındaki 119 milyar 151 milyon TL’sini KOBİ’ler gerçekleştirdi. Tam Zaman Eşdeğeri (TZE) cinsinden mali ve mali olmayan şirketlerde toplam 203 bin 518 kişi Ar-Ge personeli olarak çalışırken, bunun yüzde 43,7’si KOBİ’lerde istihdam edildi.
2024 yılında KOBİ’ler toplam bin 417 patent başvuru yaptı, aynı yıl bu girişimlere ait 615 patent tescil edildi. Patent........