Ekonomide uygulanan parasal sıkılaştırma ve aşırı yükselen faizlerin bulunduğu düzey hem üretim hem tüketimi baskılarken, bankacılık sektörünün bu kesimlere kullandırdığı kredilerin hacmindeki cari büyüme de enflasyonun çok altında kaldı. Başka deyişle yüksek faiz nedeniyle aşırı pahalanan kredilerin hacmi reel olarak daraldı.
Reel bazda konut, taşıt, ihtiyaç gibi tüketici kredilerinin hacmindeki daralma, ekonominin üretim ayağına açılan ticari kredilerdekinden daha fazla. Bireysel kredi kartı borçlarındaki cari büyüme ise enflasyona fark attı. Bu kapsamda taksitli harcamalar giderek durma noktasına gelirken, hızla büyümeye devam eden taksitsiz (peşin) alışveriş borçlarında ise adeta patlama yaşandı.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre bankacılık sektörü toplam kredi hacmi cari olarak ocak-ağustos döneminde yüzde 25,4 artışla 14 trilyon 587,2 milyar liraya ulaştı. Toplam kredi hacmindeki cari büyüme aynı dönemde tüketici fiyat endeksi (TÜFE) bazında yüzde 31,94 olarak gerçekleşen enflasyonun altında kaldı. Enflasyonla indirgendiğinde bankacılık kredi hacminin ilk sekiz ayda reel olarak yüzde 4,9 daraldığı belirlendi.
Toplamda en büyük bölümü oluşturan ticari ve diğer krediler ocak-ağustos döneminde cari olarak yüzde 25’le enflasyonun çok altında bir büyüme ile 11 trilyon 204,1 milyar lira oldu. Sanayi ve ticaret başta ekonominin üretim ayağına kullandırılan söz konusu kredilerde sekiz aylık dönemde reel bazda yüzde 5,2 daralma yaşandı.
Ocak-ağustos döneminde yüzde 18,7 ile neredeyse sekiz aylık enflasyonun yarısı kadar bir artışla 1 trilyon 797,1 milyar lira olan tüketici kredilerinde reel bazda yüzde 10 daralma olduğu belirlendi. Bu kapsamda yüzde 28,4’lük cari artışla 1 trilyon 258 milyar liraya çıkan ihtiyaç........