‘Kaynağı belirsiz döviz çıkışı’nda rekor |
Ödemeler dengesinin kaynağı belirsiz döviz giriş-çıkışları olarak nitelenen “net hata ve noksan” kalemi bu yıl ilk on ayda eksi 15,6 milyar dolara ve ekim sonu itibarıyla son bir yılda 20,3 milyar dolara ulaştı. Son bir yılda cari açığın yanı sıra kaynağı belirsiz döviz çıkışını da karşılama gereği dolayısıyla finansman ihtiyacı 42,5 milyar dolarla ikiye katlandı.
Ödemeler dengesinin kaynağı belirsiz döviz giriş-çıkışları olarak nitelenen “net hata ve noksan” kalemi bu yıl ilk on ayda “eksi” (-) 15,6 milyar ve ekim sonu itibarıyla son bir yılda 20,3 milyar dolara ulaştı.
Son bir yılda cari açığın yanı sıra kaynağı belirsiz döviz çıkışını da karşılama gereği dolayısıyla finansman ihtiyacı 42,5 milyar dolarla ikiye katlandı.
Kurda düzeltme beklentisi, enflasyon-faiz uyumsuzluğu, siyasal belirsizlik algısı ve jeopolitik ve küresel riskler, döviz çıkışında başlıca faktörler.
Ödemeler dengesinin “net hata ve noksan” kaleminde izlenen ve “kaynağı belirsiz döviz çıkışı” olarak yorumlanan “eksi” (-) yöndeki parasal hareketin hacmi bu yıl rekor boyutlara ulaştı.
Hesaplama hataları dışında, kaynağı belirsiz döviz hareketlerinin göstergesi olarak kabul edilen bu kalemde çıkış yönlü hacim, bu yıl ilk on ayda 15,6 milyar, son bir yıl itibarıyla ise 20,3 milyar dolara ulaştı. Net hata ve noksan, hem fiilî döviz giriş-çıkışını hem de ödemeler dengesi kalemlerindeki eksik/yanlış ölçümü birlikte temsil eden bir dengeleme kalemi. Ancak pratikte, özellikle yüksek ve kalıcı olduğu durumlarda, fiilî döviz giriş-çıkışının göstergesi olarak okunuyor. Söz konusu kalemdeki çıkışlar ise kur beklentisi ve politika güveninin tam oturmaması gibi faktörlerin etkisiyle, ağırlıkla yerleşiklerin yurt dışına sermaye taşıması, fiziki döviz çekimleri, şirketlerin pozisyon koruma davranışı ve kayıt dışı ticaret kaynaklı hareketler şeklinde yaşanabiliyor.
Merkez Bankası’nın son ödemeler dengesi verisine göre, ekimde cari işlemler dengesi 457 milyon dolar fazla verdi. Ancak net hata ve noksan kaleminde aylık bazda eksi (-) 3 milyar 153 milyon dolarlık bir hareket yaşandı. Diğer kalemlerdeki döviz giriş ve çıkışları toplandığında; bu toplam sıfırı vermiyorsa aradaki fark bir denkleştirme kalemi niteliğindeki net hata noksana yazılıyor. Ekimdeki çıkışın yol açtığı finansman ihtiyacı dolayısıyla 1 milyar 610 milyon dolarlık da rezerv kullanıldı ve toplam finans hesabı 2 milyar 683 milyon dolara çıktı.
Ocak-ekim döneminde 14 milyar 543 milyon dolar cari açık verilirken, net hata ve noksan kalemi de eksi 15 milyar 603 milyon dolar oldu. Doğrudan yatırımlarda 3 milyar 491 milyon dolarlık net giriş, portföy yatırımlarından 788 milyon dolarlık net çıkış, diğer yatırımlarda 14 milyar 473 milyon dolar net giriş olurken, finansmanın tamamlanması için ayrıca 13 milyar 125 milyon........