Kendini ve hayatı anlamanın anahtarı: Merak |
PROF. DR. TAYFUN DOĞAN (Üsküdar Üniversitesi Psikoloji Bölümü)
Merakımı ve sezgilerimi takip ederek keşfettiğim şeylerin çoğu, sonradan paha biçilmez oldu. Steve Jobs
Merak; psikolojik iyi oluşla, mutlulukla, pozitif duygularla olumlu yönde, depresyonla ise negatif yönde ilişkili bulunmuştur. Merak, duygudurumu açısından önemli olduğu kadar, anlamlı yaşam açısından da önemlidir. Merak duygusu, yaşadığımız dünyayı anlamak ve anlamlandırmak için ya da daha geniş perspektiften bakacak olursak, hakikat arayışı açısından gerekli ve değerlidir.
Yani hem maddede hem de manada derinleşmek için merak olumlu bir işlev görmektedir. Meraklı insan, evrenin, hayatın, varoluşun anlamını merak etmekte ve buna ulaşmak için çabalamaktadır. Bu yolculukta elde ettiği yeni bilgi, deneyim ve bakış açıları da anlamlı bir yaşam inşa etme konusunda önünü aydınlatmaktadır. Yani anlamlı yaşam merakla başlar diyebiliriz.
Merak dendiğinde çoğu zaman dış dünyaya dönük merak anlaşılmaktadır. Oysaki, merak yalnızca dışımızdaki olaylara, olgulara ya da durumlara ilişkin değildir. Kendimizi tanımaya, neyi neden yaptığımızı anlamaya, duygularımızın ve davranışlarımızın arka planındaki işleyişi anlamaya, kısacası öz-farkındalığı artırmaya yönelik merak, kendini gerçekleştirme yolculuğundaki insan açısından olmazsa olmaz bir karakter gücüdür. Öz-farkındalık, duygusal zekanın -duygusal olgunluğun, bilgeliğin- temel bileşenlerinden biridir.
Kişinin kendi iç dünyasına, düşüncelerine, duygularına, davranışlarına, motivasyon kaynaklarına, değerlerine, ihtiyaçlarına, güçlü ve zayıf yönlerine, potansiyellerini ve tutkularına yönelik bir kavrayış........