İki değişkenin ha­reketlerini incele­diğinizde aynı yönde hareket ediyor olma­ları onların arasında neden sonuç ilişki­si olduğunu tek başı­na göstermez. Bunun için daha farklı test­lere ihtiyaç vardır.

Bu konuda yaygınca kul­lanılan bir deyiş vardır; “Corre­lation does not imply causation.” Ayrıca bazı değişkenlerin arala­rındaki neden sonuç ilişkisi farklı dönemlerde bozulabilir. Yani bir dönem bir faktör herhangi bir çık­tının nedeniyken sonradan başka nedenlerle o çıktı hareket etme­ye başlayabilir. Bu durumdaki en tehlikeli senaryo, etkisi ortadan kalkan nedenin de herhangi bir sebeple aynı yönde hareket etme­sidir. Bu da rahatlıkla analiz ya­panları yanılgıya yöneltir.

Biraz karışık bir giriş oldu ama örnekle açtığımda daha iyi anlaşı­lacaktır. Borsa İstanbul’u hareket ettiren faktörleri sıralamaya kalk­sak aklımıza birçok neden gelir. Ekonomik büyüme, enflasyonun seyri, şirketlerin karlılıkları, faiz­lerin seyri, CDS, kredi büyümesi, küresel finansal koşullar… Fakat bu koşulların borsayı etkileme ko­nusunda her zaman aynı perfor­mansı göstermediğini görüyoruz. Bazı........

© Dünya