İran ekonomisi uzun süredir tek bir keli­meyle özetlersek tek alımıza gelen yaptı­rımlar olur. Ancak her ekonomik hikâye gibi İran’ın ki de yalnızca dış baskılardan ibaret değil. Bugün Tahran sokaklarında hissedilen ekonomik sıkışmışlık; petrol gelirlerinden döviz rejimine, demografik yapıdan bölge­sel jeopolitiğe kadar uzanan çok katmanlı bir denklemin sonucu. Asıl soru şu: İran, mevcut koşullar altında ekonomik geleceğini yeni­den inşa edebilir mi, yoksa kronik bir dura­ğanlığa mı mahkûm?

İran, dünyanın en büyük hidrokarbon re­zervlerinden birine sahip. Ancak bu zen­ginlik, ekonomiye beklenen katkıyı sağlaya­mıyor. Yaptırımlar nedeniyle petrol ihraca­tı sınırlı, elde edilen gelirler ise ya indirimli satışlara ya da dolaylı ticaret kanallarına ba­ğımlı. Bu durum, devlet bütçesini sürekli kı­rılgan kılıyor. Petrol fiyatları yükselse bile İran’ın bundan tam anlamıyla faydalanama­ması, ülkeyi çok bilinmeyenli bir denklem ile karşı karşıya bırakıyor: Kaynak var ama eri­şim yok. Bu tablo, kamu harcamalarında sü­reklilik sorununa yol açıyor. Sosyal destek­ler, sübvansiyonlar ve kamu maaşları enf­lasyon karşısında erirken, devletin manevra alanı daralıyor. Sonuç olarak ekonomi, büyü­mekten çok ayakta kalmaya odaklanıyor.

İran ekonomisinin en derin yaralarından biri, kronik yüksek enflasyon. Resmî rakam­lar ile halkın hissettiği enflasyon arasındaki fark giderek açılıyor. İran riyali,........

© Dünya