Devlet-i Nadiriye ve Nadir Şah
Ne zaman Topkapı Sarayı’nı ziyaret etsem ilk görmek istediğim kıymetli eşya Nadir Şah’ın tahtı olur. Nadir Şah’ın 1739 yılında Hindistan Seferi sırasında Babürlerin hazinesinden alarak Kabil’e götürdüğü sonra da Osmanlı Padişahı 1. Mahmud’a hediye olarak İstanbul’a gönderdiği taht, diğer adıyla “Taht-ı Tavus” Topkapı Müzesi’nin en nadide eserlerinden biridir. O taht yıllarca halk tarafından Şah İsmail’in tahtı olarak biliniyordu. Tahtı her gördüğümde hem Babürlerin hem de Nadir Şah’ın ihtişamlı dönemleri hakkındaki bilgiler gelir gözlerimin önünde durur. Osmanlı kaynaklarında “Devlet-i Nadiriye” olarak yazılan Afşar İmparatorluğu’nun banisi Nadir Şah, yabancı tarihçiler tarafından İkinci İskender veya Doğu’nun Napolyon’u sıfatları ile anılır. Gerçekten de hiç yoktan bir devlet kurmak ve bu devleti 17-18 yıl içinde bir imparatorluğa dönüştürerek Hindistan’dan Oman’a kadar büyütmek çok az hükümdara nasip olmuştur. Özellikle yabancı kaynaklarda önüme çıktıca Nadir Şah hakkında bilgiler topluyordum. Bir Alman kaynağında Nadir Şah öldürüldükten sonra oğlunun veya torunlarından birinin Avrupa’ya kaçtığı, Habsburg İmparatoriçesi Maria Teresa’ya sığındığı, sonra vaftiz edilerek Semlin Baron’u olarak Avusturya ordusunda görev yaptığı yazılmaktaydı. Bu bilgi bana bir efsane gibi gelmişti. Ama son günlerde usta yazar Eyvaz Zeynalov’un Nadir Şah romanını okuduktan sonra bu bilgiyi teyit etmek için daha fazla araştırma yapmaya başladım.
Belli ki yazar Eyvaz Zeynalov da romanını yazmadan önce çok çeşitli kaynaklara başvurmuş ve romanın gerçek Nadir Şah biyografisi üzerine kurulmasına vesile olmuştur. Daha romanın başlangıcında Nadir Şah’ın Avusturya’daki nesli hakkında çok ayrıntılı bilgiler vererek okuyucuyu şaşırtmaktadır:
“Baron Johann Joseph von Semlin (Ali Mirza Han), 13 Şubat 1824’te, yaklaşık 90 yaşındayken, Viyana yakınlarındaki Mödling kasabasında, Grosse Pfargasse Caddesi, 19 numaralı evde vefat etti. Kendi malikânesinin bahçesine gömüldü. 18 Şubat 1824 tarihli “Wiener Zeitung”........
© dibace.net
