Kosovo i Metohija su već dugo prostor političkog eksperimenta |
Savremena istorija AP Kosova i Metohije odvija se već decenijama kao dramatičan i sistematski proces gašenja institucionalnog, kulturnog i duhovnog prisustva srpskog naroda. Ono što je u početku djelovalo kao isključivo politički čin – postepeno razgrađivanje državnih struktura – vremenom je preraslo u šire usmjerenu strategiju marginalizovanja kulturnih ustanova, gašenja akademskih središta i podrivanja simboličkih tačaka zajedničkog pamćenja.
Danas se taj proces prenosi na najvidljiviji i ujedno najosjetljiviji teren: javni prostor. A upravo je javni prostor mnogo više od urbanog pejzaža – on je mjesto gdje se odvija artikulacija identiteta, gdje narod daje vidljiv oblik svom pamćenju, vjeri i istorijskoj postojanosti. NJegovo sistematsko preoblikovanje nije stoga pitanje estetike ili administracije, već čin duboke kulturne i duhovne preraspodjele moći.
U tom svjetlu, vijest o prefarbavanju murala posvećenih Patrijarhu Pavlu, mitropolitu Amfilohiju i herojima sa Košara u Kosovskoj Mitrovici ne može se svesti na puku urbanističku intervenciju ili lokalni čin estetske korekcije. Riječ je o aktu simboličkog brisanja, činu koji duboko zadire u kolektivno pamćenje i narušava duhovne konstante srpskog naroda na Kosovu i Metohiji. Jer mural nije samo boja na zidu: on je javna ikona, svjedočanstvo kulturne trajnosti i prisustva jedne zajednice u prostoru. Svaka takva slika, svaki natpis, predstavlja materijalizovani glas – vidljivu artikulaciju onoga što narod želi da sačuva i prenese.
Otuda brisanje tog glasa nije čin neutralnog „uređivanja prostora“, već ulazak u domen onoga što bismo mogli nazvati kulturnim inženjeringom: sistematskim potiskivanjem institucija, znakova i simboličkih tačaka koje čine identitet jednog........