Adıyaman’da Kadın Çalıştayı: Ne İçin, Kim İçin Yerel Eşitlik |
Adıyaman’da Eylül ayı sonunda önemli bir buluşma gerçekleşti: Kadınların Yerel Eşitlik Gündemi Çalıştayı. Çember Derneği’nin yürütücülüğünde, yerel paydaşların, kadın örgütlerinin ve kamu kurumlarının iş birliğiyle düzenlenen bu toplantının amacı, deprem sonrası yeniden inşa sürecinde kadınların sesini görünür kılmaktı.
Ben de bu buluşmada “Ne İçin, Kim İçin Yerel Eşitlik?” başlıklı bir değerlendirme sundum. Çünkü deprem sonrası yeniden inşa yalnızca binalarla, yollarla, altyapıyla değil, eşitlik ve adaletle, kadınların sözüyle tamamlanabilir. Aksi takdirde kâğıt üzerinde “yeniden inşa” edilen bir şehir, gerçekte eksik ve kırılgan kalır.
Yerel Eşitlik Nedir?
Yerel eşitlik, bir kentin tüm sakinlerinin —kadın, erkek, genç, yaşlı, engelli, göçmen fark etmeksizin— hizmetlerden eşit yararlanabilmesi, kamusal alana eşit erişebilmesi ve karar süreçlerine katılabilmesidir.
Adıyaman gibi depremden ağır hasar görmüş bir şehirde ilk bakışta öncelik barınma, altyapı, istihdam gibi sorunlarmış gibi görünebilir. Ancak eşitliği bu sorunların yanına “ek bir madde” olarak koyarsak hiçbirine kalıcı çözüm üretemeyiz.
Yeni yapılan binalar kadınların güvenlik ve bakım ihtiyaçlarını gözetmiyorsa konut sorununu çözemez. İşgücü piyasası kadınları dışlıyorsa, ekonomik kalkınma eksik kalır. Kamusal alan planlaması kadınların kullanımını hesaba katmıyorsa kent yarım kalır.
Yerel eşitlik, kentin tüm sorunlarını çözerken yol gösteren pusuladır.
Çalıştayın Gösterdikleri
Çalıştayda ortaya çıkan bulgular, Adıyaman’daki kadınların hayatını birkaç başlık altında özetledi:
Şiddetle mücadelede kurumsal eksiklikler: Adıyaman’da bir kadın danışma merkezi veya sığınma evi yok. Şiddet mağduru kadınlar, en kırılgan anlarında yalnız bırakılıyor. Bu eksiklik, en temel yaşam hakkını korumada büyük bir boşluk anlamına geliyor. Siyasi katılımın düşüklüğü: Belediye meclislerinde kadın sayısı yok denecek kadar az. 2019’da merkez belediye meclisinde 2, 2024’te ise sadece 4 kadın yer aldı. Adıyaman, bugüne kadar hiç kadın milletvekili çıkaramayan illerden biri. Siyasal temsil eksikliği, kadınların kent hakkındaki sözünün duyulmamasına yol açıyor. Kadın sağlığı sorunları: Üreme sağlığı hizmetlerine erişim sınırlı. Kırsalda tek başına hastaneye gidemeyen........