ABD’nin esnek realist stratejisi - Nejat Eslen |
11 Eylül’ün hemen sonrasında ABD, tek kutuplu dünya düzeninin verdiği cesaretle küresel egemen güç olmanın hayallerini kuruyordu. George W.Bush döneminde ideologların hazırladığı Ulusal Güvenlik Stratejisi ile ABD, eşi ve benzeri görülmemiş güce ve etkiye sahipti; bu nedenle de küresel dengeleri kurmaktan sorumlu olduğunu ilan ediyordu. O dönemde, Avrasya kıtasında kendisine rakip olacak güçlerin ve koalisyonların oluşmasını önlemek ABD’nin stratejik önceliğini oluşturuyordu. (Zaman içinde ABD, gücündeki tahditleri gördükçe küresel egemenlik arzusunu önce küresel üstünlük, daha sonra da küresel liderlik seviyesine düşürdü.)
Artık böyle bir Amerika yok, artık böyle bir dünya da yok. Küresel jeopolitik resim bütünü ile değişti, başta Çin olmak üzere Avrasya kıtasında ABD’ye rakip güçler oluştu. ABD’nin gücündeki sınırlamalar ortaya çıktı. ABD’nin iç cephesi sorunlu ve küresel etkisi artık kısıtlı.
İşte bu nedenle de Donald Trump’ın “Önce Amerika” ilkesini esas alan, ulusal çıkar odaklı, realist (ve hatta esnek realist), pragmatist olarak tanımlanan Ulusal Güvenlik Stratejisi’nin öncelikleri ve jeopolitik etki alanları farklı ve bu strateji ile Trump yönetimi jeopolitik oyun alanını daraltıyor. Bu strateji belgesi, ABD’nin kendi iç cephesini güçlendirmedikçe ve yakın çevresini kontrol etmedikçe küresel etkinliğinin giderek azalacağını anladığını göstermektedir.
Trump yönetiminin birinci önceliği Amerikan iç cephesini güçlendirmek; Güney Amerika’dan kaynaklanan ve Amerikan iç........