Sırbistan, İngiltere-Avustralya merkezli, dünyanın en büyük metal ve madencilik şirketlerinden biri olan Rio Tinto ile Lityum madenciliği anlaşmasını yeniden yürürlüğe koydu.
Ayrıca, 19 Temmuz 2024'te Belgrad'da yapılan Kritik Hammaddeler Zirvesi'nde, AB'nin Avrupa Yeşil Mutabakatı'ndan sorumlu Başkan Yardımcısı Maroš Šefčovič ve Sırbistan Madencilik ve Enerji Bakanı Dubravka Đedović Handanović, sürdürülebilir hammaddeler, batarya tedarik zincirleri ve elektrikli araçlar konusunda iş birliği amacıyla AB ile Sırbistan arasında bir Stratejik Ortaklık Mutabakat Zaptı imzaladı.
Böylelikle şirket, çevrecilerin protestoları nedeniyle iptal edilmesinden iki yıldan fazla bir süre sonra Avrupa’nın en büyük lityum madenini geliştirme lisansına yeniden sahip oldu.
Bu gelişmeler, Sırbistan’da geniş çaplı protesto gösterilerini tetikledi.
Sırbistan'ın batısındaki Loznica şehrinin yakınlarında bulunan geniş lityum yatakları, Sırbistan’da son yılların en sıcak tartışma konularından biri. Loznica yakınlarındaki lityum yatakları 2004'te keşfedildi, ancak haftalarca süren protestolar hükümeti projeyi 2022'de durdurmaya zorladı.
Öte yandan, Sırbistan'ın kuzeybatısındaki Jadar Vadisi de lityum madenciliğinin gözünü diktiği bir bölge.
Sırbistan bu ay Avrupa Birliği ile, Avrupa Birliği’nin (AB) Sırbistan'da çıkarılan hammaddelere erişimini sağlayan ve sürdürülebilir hammadde, pil ve elektrikli araç üretimi için bağlarını güçlendiren bir anlaşma imzaladı.
Hükümetin bu adımı ise halkta rahatsızlık yarattı. 16 Temmuz'da, bir üst mahkeme kararının 2022'deki izin iptalini bozmasından günler sonra, hükümet 2.2 milyar euro’luk projenin yeniden başlatılmasına yeşil ışık yaktı ve yeni bir gösteri dalgası başlattı.
Başkent Belgrad başta olmak üzere Valevo Arandjelovac, Sabac, Kraljevo ve Ljig kentlerinde toplanan binlerce kişi, “Rio Tinto defol” sloganıyla anlaşmayı protesto etti.
Protestoları aktaran Sırbistan N1 televizyonuna konuşan uzmanlar, aktivistler ve vatandaşlar çok tepkili.
Kimya profesörü Karolina Aleksandrovic, Arandjelovac'taki protestoda “Madenin neden olduğu kirliliğin panzehiri yok” dedi.
Kraljevo yürüyüşte konuşan çevre aktivisti Nebojsa Kovandzic, tepkisini "Tüm kurumların yanı sıra nehirlerimizi, ormanlarımızı işgal ettiler" ifadeleriyle dile getirildi.
Yerel Sakinlerden Tanya Popoviç, “Çocuklarım ve torunlarım için buradayım. Temiz suya, havaya, taze yiyeceğe ihtiyacımız var” dedi.
Gazeteci Biljana Stepanoviç ise “Hepimiz birlik olup kenetlenirsek hiçbir şirket buraya gelip toprağımızı kazmaz” açıklamasında bulundu.
Sırbistan Çevre Dernekleri Birliği, Sırp hükümetine Lityum madenciliğini yasayla........© CGTN Türk