Gürcistan parlamentosu, protestolara rağmen, yabancı etkinin şeffaflığına ilişkin yasa tasarısını ilk okumada kabul etti. Yürürlüğe girebilmesi için iki okumada daha kabul edilmesi gerekiyor.
Gürcistan’da geçen seneden beri gündemde olan ‘Yabancı Etkinin Şeffaflığı Hakkındaki’ yasa tasarısına karşı AB yanlısı eylemcilerin protestoları sürüyor.
17 Nisan’da Gürcistan Parlamentosu tasarıyı ilk okumada kabul etti; muhalefet oylamaya katılmadı ve iktidardaki Gürcü Rüyası partisi üyelerinin konuşmalarını engellemeye çalıştı. Yaşanan karmaşa üzerine meclis oturumu yarıda kesildi.
Tasarının sunumu sırasında, Gürcü Rüyası parlamento lideri Mamuka Mdinaradze, muhalif ‘Vatandaşlar’ partisi vekili Aleko Elisaşvili tarafından yumruklandı.
Gürcü parlamentosu başkanı Şalva Papuashvili, görevlilere bazı muhalefet üyelerini salondan çıkarmaları yönünde çağrıda bulundu, ardından neredeyse tüm muhalefet milletvekilleri salonu terk etti.
Yasaya karşı eylemlerine birkaç gündür devam eden protestocular, oturum sırasında da parlamento binası yakınlarındaydı.
Bu noktada, Batı ve fikirlerini genellikle Batı medyasından kopyala yapıştır yöntemiyle aktaran ‘analist gazetecilerin’ yol açacağı muhtemel dezenformasyona karşı birkaç önemli olguyu hatırlatmak gerekiyor.
Konu, geçen seneki eylemlerde ‘Gürcistan, Rusya’nın sansür yasasına karşı ayaklandı’ hikayesiyle paylaşılmıştı, muhtemelen yine öyle olacak.
Ancak, yasaya karşı örgütlenen eylemler sürecinde ‘Rus yasasından’ bahsedilse de, yasa aslında bir Amerikan yasası.
Gürcü parlamentosunun tescil ettiği iki versiyondan biri, ABD’de yürürlükte olan Yabancı Acenteler Kayıt Yasası’nın (FARA) tercümesiydi.
Yani eylemciler, Rusya’ya karşı sloganlar atsalar da aslında ABD’nin 1939 yılında yürürlüğe soktuğu bir yasanın Gürcistan versiyonuna karşı yürüyorlar. Üstelik, yasanın Amerikan versiyonu sadece tüzel kişiler için değil, aynı zamanda bireyler için de geçerli.
Bütün bunlara rağmen, ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, ABD’nin Tiflis Büyükelçisi Kelly Degnan, ABD’nin Ukrayna eski büyükelçisi John Herbst gibi isimler, yasayı ‘Rus mevzuatına’ benzeterek arka arkaya destek açıklamalarında bulunmuştu.
Yasaya göre, fonlarının yüzde 20’sinden fazlasını yurt dışından alan kuruluşlar ‘yabancı acente’ olarak kaydedilecek veya para cezası ödemek zorunda kalacaklar.
Söz konusu yasa tasarısı, ABD ve Rusya’daki dış finansmanın şeffaflığına ilişkin yasaların yanı sıra Avrupa Birliği ve Fransa yasa tasarılarıyla karşılaştırıldığında en ‘yumuşak’ yasa.
Bu yasa, muadillerinin aksine şahısları değil, yalnızca tüzel kişilikleri hedefliyor ve amaçları arasında ‘dini aşırılığın, devlet kurumlarının zayıflamasının ve geleneksel olmayan yaşam tarzlarının yaygınlaşmasının finansmanını önlemek’ gibi maddeler bulunuyor.
Gürcistan’da söz konusu yasa kapsamına giren kuruluşlar arasında, ilk bakışta kendini “Klasik liberal / özgürlükçü değerleri desteklemeye adanmış bir dernek” ifadeleriyle tanımlayan Franklin Kulübü,
1995 yılında kurulan, 2020 parlamento seçimlerinde oyları yanlış saydığı ortaya çıkan ve ‘sivil toplum’, ‘katılımcı demokrasi’ gibi kavramlar üzerinden faaliyet yürüten Uluslararası Adil Seçimler ve Demokrasi Derneği (ISFED),
Amerika Birleşik Devletleri Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) tarafından finanse edilen projeler ve CANVAS eğitimleri veren kuruluşlar dikkat çekiyor.
Yasa, geçen sene olduğu gibi bu sene de Gürcistan Başbakanı Irakli Kobahidze ile Cumhurbaşkanı Salome Zurabişvili arasındaki rekabeti gözler önüne serdi. Kobahidze son olarak, Zurabişvili hakkında “Salome Zurabişvili yabancı nüfuzun bir ajanıdır ve dolayısıyla yabancı bir gücü, küresel savaşın bir parçasını temsil etmektedir” ifadelerini kullandı.
Zurabişvili, geçen sene protestoların düzenlendiği tarihte ABD’deydi ve sıcağı sıcağına yaptığı açıklamada yasaya karşı çıktığını, eylemcilerin yanında olduğunu, yasayı veto edeceğini açıklamıştı.
Cumhurbaşkanı bu sefer de, konuyu Batılı diplomatik temsilcilerle ‘acil olarak’ görşmeye karar verdi. Düzenlenen toplantıya Avusturya, Bulgaristan, İngiltere, Almanya, İtalya, Litvanya, Polonya, Slovenya, Fransa ve Çek Cumhuriyeti’nin büyükelçileri, AB’nin Tiflis’teki diplomatik misyonu başkanı Pavel Gerçinskiy ve ABD’nin Tiflis Büyükelçisi katıldı.........