ABD’nin Hint-Pasifik’teki ittifak ağının sonuna mı gelindi?
Asya-Pasifik'te ittifaklar ve güvenlik mimarisi genelde şahıslar üzerinden yani liderler üzerinden oluşturulmuştur ve onlarla anılırlar. Örneğin Bandung Konferansı (1955), örneğin Bağlantısızlar Hareketi (1961) gibi. Bu iki oluşumda Mısır lideri Abdülnasır, Yugoslav lider Tito, Hindistan lideri Nehru, Gana lideri Nikrumah ve Endonezya lideri Sukarno önemli rol oynamış ve bu liderlerle özdeşleşmiştir. Yine günümüzden örnek vermek gerekirse dörtlü güvenlik işbirliği diyaloğu olarak adlandırılan ve ilk defa 2007’de dönemin Japonya Başbakanı Shinzo Abe tarafından başlatılan QUAD daha sona 2017’e ABD Başkanı Trump'ın öncülüğünde Hint-Pasifik kavramıyla yeniden canlandırılarak iki liderin bölge tarihine geçmesine vesile oldu. Ardından Biden da Hint-Pasifik’in yeni nesil askeri paktı olan AUKUS’u kurmuş ayrıca Japonya, Güney Kore ve Filipinler'le yapılan yerel askeri ittifaklarda da bu ülkelerin liderleri ile birlikte ön plana çıkmıştır.
Öte yandan, 2022’de İkinci Dünya Savaşından sonra müreffeh Avrupa’ya yeniden savaşı tattıran ve Çin, Kuzey Kore ve Vietnam ile yeni nesil bir ittifak sistemi ve blok oluşturan Putin’in Asya’nın NATO’su olarak adlandırılan Kolektif Güvenlik antlaşma Örgütünü de unutmamak gerek.
Ancak bir isim daha var ki 2013’te kimilerine göre Çin’in dünya düzeni kimlerine göre kapsamlı bir ekonomik işbirliği projesi olan Kuşak ve Yol girişimini başlatan ve 2017’de Çin’in bir dünya gücü olduğunu ilan ederek artık rekabette Çin’in de var olduğunu gösteren Çin lideri Xi Jinping de Asya-Pasifik tarihine adını yazdırmıştır. Xi Jinping, dünyanın en büyük işbirliği örgütü olarak adlandırılan Şanghay İşbirliği Örgütü’nde genişleme sürecini başlatarak 6 üyeli örgütü 10 üyeli hale getirmiştir.
Özellikle liderlerin inisiyatif alması, öncülük etmesi ve her şeyden önemlisi taahhütte bulunması, ortak güvenlik kimliği ve mimarisinin tam manasıyla tesis edilemediği Asya Pasifik’ de önemlidir. Liderlerin sözü kurumsal destek ve taahhüdün ötesindedir.
Son dönemde Hint-Pasifik'te Çine karşı Japonya, Güney Kore, Hindistan, Avustralya ve Filipinler ile geliştirilmeye çalışılan ittifaklar zinciri projesinde merkez aktör olan ve önemli rol oynayan Japonya Başbakanı ve aynı zamanda Liberal Demokrat Parti (LDP) lideri olan Kishida eylül ayında görevi bırakacağını söyledi. Japonya........
© CGTN Türk
visit website