Vergide Dünya Halleri – 2025
Bugünkü bültenimiz çok yoğun yerli yabancı gelişmeleri içeriyor. Vakit geçirmeden başlayalım isterim.
Bir Ekonomistin İtirafları; John Perkins bu kitapta, kendisinin “ekonomik tetikçi” olarak adlandırdığı bir rol üzerinden modern küresel düzenin perde arkasını anlatır. Perkins’e göre ekonomik tetikçiler, görünürde kalkınma projeleri sunan; fakat gerçekte ülkeleri borçlandırarak ABD’nin jeopolitik ve ekonomik çıkarlarına bağımlı hale getiren uzmanlardır.
1.AYM Varlık Fonu’nu Meclis denetimi dışında bırakan düzenlemeyi iptal etti.
Varlık Fonu ve bağlı şirketlerini Sayıştay Kanunu’nun arasında bulunduğu 18 kanundan muaf tutan düzenleme yüksek yargı tarafından iptal edildi…
AYM’nin 2022/91 esas – 2025/133 karar sayılı kararı
Anayasa Mahkemesi’nin 17/6/2025 tarihli, 2022/91 esas – 2025/133 karar sayılı kararı
Anayasa Mahkemesi (AYM), Türkiye Varlık Fonu ve bünyesindeki şirketler ile alt fonları Türkiye Büyük Millet Meclisi denetimi dışında bırakan yasal düzenlemeyi iptal etti. Karar 5 Aralık 2025 tarih ve 33098 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.
İptal edilen düzenleme, fonun kontrolündeki şirketlerin kamu iktisadi teşebbüsleri (KİT) için geçerli olan mevzuat, uygulama ve kısıtlamalardan bağışık olmasını öngörüyordu.
Yüksek Mahkeme iptal kararında, “demokratik bir devletin”, denetime açık ve şeffaf bir mali düzen kurmakla yükümlü olduğu, kişilerden toplanan vergilerle oluşturulan kaynağın kamu yararına uygun harcanmasının güvence altına alınması gerektiğine vurgu yaptı.
‘Öngörülebilirlik ilkesiyle bağdaşmıyor’
AYM kararında, ilgili kanunun fon bünyesindeki şirketler ve bağlı ortaklıklar için genel bir yasal çerçeve çizmediği ifade edildi. Bu durumun belirlilik, öngörülebilirlik ve hukuk devleti ilkeleriyle bağdaşmadığı değerlendirmesine yer verildi. Kararla birlikte, Varlık Fonu bünyesindeki şirketler de KİT mevzuatına ve denetimine tabi olacak.
Muafiyetler kaldırıldı
Mahkeme ayrıca, kanuna 2022 yılında eklenen ve TVF’nin kurucusu olduğu ya da sermayesinin yarısından fazlasına sahip olduğu şirketleri Sayıştay Kanunu dahil olmak üzere 18 ayrı kanundan muaf tutan hükmü de iptal etti. Anayasa’nın 165. maddesine atıf yapan AYM, sermayesinin yarısından fazlası devlete ait olan kuruluşların TBMM tarafından denetlenmesinin anayasal bir zorunluluk olduğunu vurguladı.
Kararda Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’na (TMSF) ilişkin bir düzenleme de iptal edildi. TMSF kayyımlarının, yönettikleri şirketlerdeki ortakların rızasını aramaksızın yeni şirket kurabilmesine olanak tanıyan yetki, Anayasa’ya aykırı bulunarak yürürlükten kaldırıldı.
Perkins’in iddiasına göre bu sistem üç aşamada işler:
1.Aşırı iyimser ekonomik raporlar hazırlamak:
Gelişmekte olan ülkelere dev altyapı projelerinin ekonomik büyümeyi uçuracağı söylenir; raporlar kasıtlı biçimde şişirilir.
2.Dev kredi paketleri:
Dünya Bankası, IMF veya ABD’nin Ex-Im Bank gibi kuruluşları aracılığıyla ülkelere büyük krediler verilir. Bu krediler çoğu zaman geri ödenemeyecek kadar büyüktür.
3.Bağımlılık ve taviz süreci:
Ülke borçlarını ödeyemez hâle gelince ABD şu talepleri dayatır:
-Askerî üs kurulması
-BM veya diğer uluslararası örgütlerde ABD lehine oy kullanılması
-Doğal kaynakların ABD şirketlerine açılması
-Özelleştirmeler
Nihayet daha önce yazı konusu yaptığımız Torba Kanun TBMM’de kabul edildi.
Daha önce izah ettiğimiz konuları özet geçerek en önemli gördüğümüz hususları birlikte irdeleyelim.
2.Emlak Vergisinde Vergi Değerlerine Üst Sınır Getirildi…
Yazın kızılca kıyamet kopmuştu. Büyük şehirlerde arsa ve arazi metrekare birim değerlerinde yüzde 2.500, 5.000 ve bazı bölgelerde yüzde 18.700’e kadar ulaşan artışlar yapılmıştı. İtirazlar, mahkemeler derken netice itibarıyla durum netleşmiş oldu. Bu nedenle torba kanun ağırdan alındı ve bu kadar gecikmiş oldu.
Yapılan düzenlemeye göre, 2026 yılı bina ve arsa vergi değerleri, 2025 yılına ait vergi değerlerinin iki kat fazlasını geçemeyecek. 2027-2029 döneminde ise vergi değerleri, bir önceki yıl matrahlarının yeniden değerleme oranı kadar artırılması yöntemiyle belirlenecek.
Örneğin konutun 2025 yılı emlak vergisine esas değeri 1.500.000TL ise, 2026 yılında bu konutun emlak vergisi değeri 4.500.000 TL kabul edilir, ona göre vergilenecek. Aslında 3 kat artış sağlanmış oldu.
Konutların vergi oranı büyükşehirde binde 2, büyükşehir olmayan yerlerde binde 1, işyerleri için büyükşehirlerde binde 4, diğer illerde binde 2, arsalar için büyükşehirlerde binde 6, diğer illerde binde 3, araziler için büyükşehirlerde binde 2, diğer illerde binde 1 üzerinden hesaplanıyor.
2027-2029 döneminde ise vergi değerleri, bir önceki yıl matrahlarının yeniden değerleme oranı kadar artırılması yöntemiyle belirlenecek.
Arsa veya bina değerleri Vergi Usul Kanuna göre takdir komisyonlarınca 4 yılda bir belirlenen ve takdirin yapıldığı yılı takip eden ikinci yıldan itibaren uygulanacak olan arsa ve arazi birim değerinin, bir önceki yıl değerlerinin aynı yıl içinde tespit edilen yeniden değerleme oranında arttırılması ile hesaplanacak. Mevcut sistemde rakam yeniden değerleme oranının yarısı kadar arttırılarak belirleniyordu.
Torba Kanuna ilişkin diğer dikkat çeken hususlar nelerdir?
-.Kira Gelirlerine İlişkin İstisna Kanun Tasarısından Çıkarıldı…
Muhtemelen kamuoyuna ilişkin bir seçim yatırımı gibi düşünüyorum. Gelen tepkiler üzerine kira gelirlerindeki istisnanın devam etmesi sağlandı.
İstisna 2025 yılı için 47 bin lira olarak uygulanıyordu. Bu tutarın altında konut kirası alanlar beyanname vermiyordu. 2026 gelirleri için istisna tutarı 58 bin liraya çıkıyor.
Kanunda, konutlar hariç olmak üzere, kiraya verilen mal ve hakların iktisabı için kullanılan borçların........© Bodrum Gündem





















Toi Staff
Sabine Sterk
Penny S. Tee
Gideon Levy
Waka Ikeda
Grant Arthur Gochin
Tarik Cyril Amar