Vergide Dünya Halleri – 2025
“Gülün Adı” Umberto Eco’nun yazdığı bu roman sene 1327 ortaçağında geçer. Manastırda bilgi (özellikle kitaplar) üzerindeki kontrol, iktidarın bir aracı olarak kullanılır. Bilgiye serbest erişim, düzeni bozabilecek bir tehdit olarak görülür.
Aristoteles’in kayıp komedi kitabı gülmenin felsefesini anlatır. Kitabın yok edilmek istenmesinin sebebi, gülmenin otoriteyi (özellikle dini otoriteyi) sarsma potansiyelidir. Gülme, düşünmeyi ve sorgulamayı tetikler; bu da dogmatik yapılar için tehlikelidir. Oysa gülmek devrimci bir eylemdir.
Biz bu ayın bültenine hafif bir tebessümle yavaş yavaş başlayalım isterseniz.
1.Jeoekonomik Kutuplaşma Ve Kriz Senaryolarında Yapay Zekanın Rolü Nedir?
Jeoekonomik kutuplaşma ve kriz senaryolarında yapay zekâ, hem bir araç hem de bir risk unsurudur.
Ülkeler, yapay zekâyı ekonomik, askeri ve siber üstünlük için kullanır. Avrupa Dron savaşları sonrası savunma harcamalarını astronomik rakamlara çıkardı.
Veriye erişim ve kontrol, yeni güç mücadelelerinin merkezindedir.
Kriz anlarında yapay zekâ, sistemleri yönetmek veya bozmak için kullanılır.
AI destekli propaganda ve algı yönetimi, kutuplaşmayı derinleştirebilir.
Gelişmiş ülkeler ile geri kalanlar arasında teknoloji uçurumu büyür.
Yani sonuç olarak Türkiye bu fotoğrafın neresinde? yapay zekâ, hem krizi yönetme aracı hem de krizi derinleştiren faktör olabilir.
Bir kuş öter gizlice taş duvarda,
Gülüş gibi hafif, rüzgâr kadar ince…
2.Savaş ve Barış: Çin Amerika İlişkileri…
Çin, ekonomik kalkınma ve diplomasi diliyle ilerlese de, Tayvan ve Güney Çin Denizi gibi konularda gerilim üretmeye hazır bir güç olarak dengede yürüyor.
ABD, savunma söyleminden giderek uzaklaşıp, yapay zekâ destekli önleyici stratejilerle küresel çatışma senaryolarına hazırlık yapıyor.
Yeni Soğuk Savaş dönemi; nükleer silahlar yerine veri, çip, enerji ve yapay zekâ etrafında şekillenen “sıcak rekabet”e sahne oluyor.
Beyaz Saray’a topladığı Silikon Vadisi liderlerinden yüz milyarlarca dolar yatırım sözü aldı. Musk ve Jensen Huang bu toplantıya katılmadı.
Ve Trump, Pentagon’un adını “Savunma Bakanlığı” yerine “Savaş Bakanlığı” olarak değiştirerek daha sert ve militarist bir duruş sergileme niyetini ilan etti; bu da bir kez daha tedirginlik yarattı.
Yasak kitap düşer usulca raflardan,
Bir çocuk gülerken, habersiz derince…
3.Sigorta ve Finans’ta 4 Trilyon Dolarlık Yatırım…
Yapay zekâ, blokzincir ve iklim riski odaklı teknolojiler, sektörü 2030’a kadar 4 trilyon dolarlık dev bir yapısal değişime zorluyor.
Otomasyon, kişiselleştirme ve veri analitiği, geleneksel modellerin yerini alıyor.
Poliçeler, müşteri verileri ve davranışlara göre anlık uyarlanıyor. Hasar tahmini ve dolandırıcılık tespiti otomatikleşiyor.
Sigorta ve finansal işlemler şeffaf, güvenli ve aracısız hale geliyor. Ödemeler ve onaylar otomatikleşiyor.
İklim modellemeleri sigorta primlerini yeniden şekillendiriyor. ESG kriterleri yatırım kararlarında belirleyici oluyor.
Büyük veri analitiği ile müşteriye özel ürün, fiyatlama ve hizmet sunumu mümkün hale geliyor.
Gülmek, sabah gibi sızar kilitlerden,
Yankı olur çatlak bir rahibe ses…
4.Avrupa Birliği’nden Yeşil Enerji Atağı…
Avrupa Birliği, özellikle Rusya – Ukrayna Savaşı sonrası yeşil enerjiye yönelik yatırımları hızlandırdı. Hedef, 2050 yılına dek tamamen temiz enerjiye geçmek. Bu kapsamda hazırlanan bir proje, “uzay tabanlı güneş enerjisi” ile bunu gerçekleştirme iddiasında. “Heliostat” benzeri ayna odaklı yöntemini kullanacak çözüm, rüzgar ve güneşin yüzde 80’ini ikame ederek, enerji maliyetini yüzde 15’e varan oranda düşürmeyi ve pil (batarya) ihtiyacını yüzde 70 azaltmayı hedefliyor. Bunu da uzayda ve hareketli aynalarla sürekli Güneş’e maruz kalacak güneş panelleriyle yapmayı planlıyor.
Bir çiçek açar, göz değmeyen yerden
Ve dünya değişir, kimse fark etmez ne gelir elden…
5.Büyük Transfer…
Microsoft, yapay zeka alanında en tanınmış isimlerden biri olan Mustafa Süleyman’ın, Yapay Zeka Bölümü’nün CEO’su olarak atandığını duyurdu!
1984 doğumlu, Mustafa Süleyman, Suriyeli, taksi şoförü bir baba ile İngiliz, hemşire bir annenin, Oxford mezunu İngiliz oğlu. Yapay zeka dünyasında çpk önemli ve etkin figürlerden biri. Kariyerine bir girişimci ve aktivist olarak başladıktan sonra, yapay zeka araştırmaları ve etik uygulamalar konusunda öncü bir isim haline geldi. Google- Alphabet’in satın aldığı DeepMind’in kurucu ortağı.
Fransisken rahip William of Baskerville ve genç öğrencisi Adso, akılcılığı temsil eder; cinayetleri mantıkla çözmeye çalışır.
6.En son Trump – Erdoğan Görüşmesi Sonrası Gümrük Tarifeleri İndirildi…
Türkiye, 2018’de ABD mallarına koyduğu bazı misilleme tarifelerini kaldırdı. Örneğin binek araçlar, pirinç, meyve, tütün gibi ürünleri kapsayan vergiler iptal edildi. 
Bu tarifeler, Trump döneminde çelik ve alüminyuma getirilen ABD tarifelerine karşılık olarak konulmuştu.
Taraflar, ikili ticaret hacmini 100 milyar dolar seviyelerine çıkarmayı hedefleyen bir plan üzerinde ilerlediklerini açıkladı.
Ayrıca, görüşme öncesinde disiplinli müzakerelerin devam ettiği, gümrük tarifeleri ve muafiyetler konusunda diplomatik esneklik gösterildiği bildirildi.
Öte yandan, Türkiye bazı araç ithalatları için “%–30 ek gümrük vergisi” uygulaması getirdi; bu, AB ve serbest ticaret anlaşması olmayan ülkelere yönelik bir adım olarak açıklandı.
Türkiye, ABD’den Mercuria şirketiyle 20 yıllık LNG tedarik anlaşması imzaladı.
Anlaşma kapsamında Türkiye, 2026‑2045 yılları arasında toplam yaklaşık 70 milyar metreküp LNG ithal edecek. Yıllık teslimatlar ortalama 4 milyar metreküp olacak.
Anlaşmanın finansal büyüklüğü yaklaşık 43 milyar dolar olarak bildirildi. Amaç........





















Toi Staff
Gideon Levy
Tarik Cyril Amar
Stefano Lusa
Mort Laitner
Sabine Sterk
Ellen Ginsberg Simon
Gilles Touboul
Mark Travers Ph.d