menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

AKP’den Önce

68 1
05.02.2025

Ayşe Zarakolu’nun harikulade Batı’dan Önce kitabından ilhamla koydum başlığı. O kitap, Batı’nın dünyanın merkezi haline gelmesinden ve ezel-ebed dünyanın merkezi imiş zannının oluşmasından önceki çağı analiz eder. Güven Gürkan Öztan’ın Merkez’den “Uç”lara (Ayrıntı Yayınları) kitabının adı da bence AKP’den Önce olabilirdi. Zira AKP’nin hükümran hale gelmesinden ve ezel-ebed hüküm sürmekteymiş hissinin oluşmasından (hissedilen hava sıcaklığı misali, hissedilen iktidar diyelim buna) önceki ‘çağın’ sağ siyasetine mercek tutuyor.

Emek ürünü, bol malzemeli pizza misali, zengin ayrıntılı bir kitap var önümüzde. 1983-2002 arasındaki sağ içi siyasal mücadeleyi didik dikik inceliyor. Bu dönemde sağ içi mücadelenin reel siyasetin ana eksenlerinden biri -hatta ana ekseni- haline gelmesi, her şeyden önce sağın hükümran hale gelmesinin bir alâmeti olarak, başlıbaşına altı çizilecek bir fenomen. Öztan bu eksenin zeminine, merkez sağ ile doktriner/uç sağ arasındaki ilişkilerin, nispetlerin tedricî dönüşümünü oturtuyor.

***

Terminoloji üzerinde iki satır duralım. Ben haritalama itibarıyla radikal sağ veya ideolojik muhteva itibarıyla milliyetçi-muhafazakâr sağ demeyi tercih ediyorum. Sanırım İlker Aytürk'ün yerleşmesine katkıda bulunduğu uç sağ tanımı, Anglosakson "aşırı" sıfatına tekabül ediyor, onun uyarlaması diyebiliriz. "Aşırı" sıfatını, sola da uygulanan bir ılımlıcı-'merkezcil' tazyiki (merkezci otoritarizmi) imâ ettiği için pek tercih etmiyorum; "uç," ona göre daha serinkanlıdır. Doktriner sıfatı ise epey eskidir ve nicedir tedavülden çıkmıştı. Oysa mesela MHP, ilk on yılında kendini doktriner Türk milliyetçisi........

© Birikim