Meşruiyet buyurulmaz; kazanılır. Dünyanın güvenini yeniden kazanmak için, DSÖ’nün yeniden dinlemeyi ve yeniden önderlik etmeyi öğrenmesi gerekiyor.

Dünya Sağlık Örgütü’nün meşruiyeti hiçbir zaman zorlayıcı bir otoriteye dayanmadı.
Gücü, her zaman ahlaki güvenilirliğinden geldi — yani zorun değil, insanlığın sesi olduğuna dair inançtan. Fakat pandemi sonrasında bu meşruiyet; siyasi teslimiyet suçlamaları, bürokratik kapalılık ve dengesiz hesap verebilirlik nedeniyle sarsıldı.

Bu nedenle güveni yeniden inşa etmek, bir halkla ilişkiler kampanyasına ya da bağış çağrısına indirgenemez. Bu, kurumsal yenilenme eylemi olmalıdır, yani DSÖ’yü bir zamanlar küresel sağlığın vicdanı yapan ilkelere geri dönmeli. Dr. Monir Islam’a böyle bir yenilenmenin nasıl mümkün olabileceğini sorduğumda, dört reform temelli bir vizyon çiziyor bana.

“Liderlik ve yönetişim reformu,” diye başlıyor ve devam ediyor, “olmazsa olmaz. Genel Direktör ve diğer üst düzey liderlerin seçiminde liyakate öncelik verilmeli ve bunların seçim süreci daha şeffaf olmalı, ayrıca seçmenlerin temsiliyeti genişletilmeli. Liderliğin birkaç güçlü üye devlet tarafından orantısız biçimde etkilenmesi gerçeği doğrudan ele alınmalı ve bu algı giderilmeli. DSÖ, yalnızca büyük bağışçılara ya da nüfuzlu siyasi bloklara değil, tüm ülkelere karşı hesap verebilir bir liderlik kültürüne ihtiyaç duyuyor.”

Ardından konu DSÖ’nün hem motoru hem de kısıtlayıcı gücü olan paraya geliyor: “Finansman reformu çok gecikti,” diyor Dr. Islam. “DSÖ’nün belirli projelere tahsis edilen gönüllü fonlara bağımlılığı, küresel sağlık ihtiyaçlarına yönelik öncelik belirleme yetisini uzun süredir zedeliyor. Zorunlu aidatların payını artırmak, daha esnek temel fonlar oluşturmak ve finansman kaynaklarını çeşitlendirmek, bağımsızlık ve güvenilirliğin yeniden sağlanması için kritik öneme sahip.”

Dr. Islam, yine de kaynak kıtlığının aynı zamanda netleşme fırsatı olduğunu savunuyor: “Mali zorluklar........

© Birgün