Suriye’yi anlamak için ABD’ye bakmalı |
Türkiye’deki süreç Suriye’den, Suriye’deki Ortadoğu’daki süreçten bağımsız değil. Haliyle Suriye’de yaşananları anlamak için Amerikan emperyalizminin Ortadoğu projeksiyonuna bakmak gerek. ABD’nin İsrail ile birlikte yerle yeksan ettiği tüm bölge bir zincirin halkaları gibi birbirine eklemlenmiş durumda. Tüm ülkelerin, aktörlerin ABD-İsrail menşeli yeni Ortadoğu düzenine entegrasyonu öngörülüyor. Suriye’de yaşananlar da işte bu sürecin sancıları.
Suriye’nin siyasal ve toplumsal olarak yeniden şekillendirilmesi girişimleri sürerken hâlihazırda beş parçalı bir yapı söz konusu. Küresel, bölgesel, yerel güçlerin her biri ülkeyi kendi aralarında paylaşmış durumda. HTŞ liderliğindeki cihatçıların 8 Aralık 2024’te yönetimi ele geçirmesinden bu yana haritada pek bir değişiklik olmadı.
SDG: SDG ülkenin kuzey ve kuzeydoğusunu kontrol ediyor. Fırat Nehri’nin doğusundaki ülkenin üçte birlik alanını elinde bulunduran SDG, ABD ile ittifak halinde. Kürtlerin kurduğu Kuzey ve Kuzeydoğu Suriye Özerk Yönetimi de facto bir yönetim.
Dürziler: Ağırlıklı olarak Süveyda’da bulunan ancak Dera ve Golan Tepeleri’nde de varlık gösteren Dürziler, ilan ettikleri “özerk” yönetim ile Şam’a başkaldırmış durumdalar. İsrail desteğiyle özerkliklerini kalıcılaştırmak isteyen Dürziler, Şam birlikleri ile sık sık çatışıyor.
HTŞ karşıtı cihatçılar: HTŞ, bir yılı aşkın bir süredir yönetimi ele geçirse de, Colani’ye muhalif cihatçılar İdlib’te varlıklarını sürdürüyor. Saraya Ensar el-Sunne gibi yapılar yayınladıkları mesajlarda ABD güdümüne girdiklerini söyledikleri Colani’ye bayrak açmış durumdalar.
Türkiye: 2016’dan itibaren gerçekleştirilen üç askeri operasyon ile birlikte Suriye’nin kuzeyinde Afrin’den Cerablus’a kadar olan bölgede konuşlanan Türkiye, Fırat’ın doğusunda da Tel........