10 Mart mutabakatı ve Hazar’dan Akdeniz’e ABD planı |
Ortadoğu’daki ve de Türkiye’deki dengeleri sarsan Suriye’deki kanlı dönüşümün birinci yılı geride kaldı. Cihat sevdalıları Erdoğan, Salman, Saddam posterli kutlamalar yaparken yeni Suriye’nin nasıl şekillendirileceğine dair büyük bir belirsizlik var.
İki ana mesele adeta Gordion düğümünü oluşturuyor. Bunlardan ilki güneyde Süveyda’da Dürziler, ikincisi de kuzeydeki Kürtler. Güney ve kuzeydeki bu oluşumların yanında sahil hattındaki Nusayriler’in (Aleviler) taleplerini de eklemek gerek.
Dürziler, İsrail koruması altında fiili özerk durumu kalıcılaştırma peşinde koşarken Suriye’deki temel sorun Kürt sorununun nasıl çözüleceğine ilişkin.
Buradaki düğüm ise son günlerde de sıklıkla ifade edilen 10 Mart Mutabakatı. Taraflar, vekiller, aktörlerin hepsi de birbirlerini 10 Mart Mutabakatı’na uymamakla suçlamakta.
Colani (Ahmed eş-Şera) ve SDG komutanı Mazlum Abdi tarafından 10 Mart’ta Şam’da imzalanan “mutabakat” 8 maddeden oluşuyor.
SDG’nin ve kontrolündeki bölgelerin Şam’a bağlanması buna karşılık Kürtler dahil tüm azınlıkların haklarının gözetileceği ve Kürtlere anayasal haklar verileceği ifade ediliyor.
Sana’da da yayınlanan anlaşmanın sekiz maddesi şöyle:
1- Tüm Suriyelilerin siyasi süreçte temsil edilme ve devlet kurumlarına katılım hakkı, dini ve etnik kökenlerinden bağımsız olarak liyakat esasına göre güvence altına alınacaktır.
2- Kürt toplumu, Suriye devletinin asli bir unsuru olarak kabul edilecek ve vatandaşlık hakları ile anayasal hakları güvence altına alınacaktır.
3- Suriye topraklarının tamamında ateşkes sağlanacaktır.
4- Kuzeydoğu Suriye’deki (Rojava) tüm sivil ve askeri kurumlar, Suriye devleti yönetimi çerçevesinde entegre edilecek; sınır kapıları, havaalanları ve petrol ile gaz sahaları devlet kontrolüne alınacaktır.
5- Tüm Suriyeli mültecilerin kendi şehir ve köylerine geri dönüşü güvence altına alınacak ve korunmaları Suriye devleti tarafından sağlanacaktır.
6- Suriye devleti, Esad rejiminin kalıntılarıyla ve ülkenin güvenliği ile birliğini tehdit eden unsurlarla mücadelede desteklenecektir.
7- Bölünmeye yönelik çağrılar, nefret söylemi ve toplumdaki ayrışmayı körükleyen........