Tartışmalı bir zaman kalıbı |
Dilimizi moda akımların etkisinden nasıl koruyacağız?
“Yapacağım, edeceğim” yerine, havalı olsun diye “yapıyor olacağım”, “ediyor olacağım” demeye başladı insanlar. Son zamanlarda gerçekten çoğaldı böyle söylemler. “Yapmak” eyleminin “iniş yaptı, biniş yaptı” türünden bozuma uğratılması gibi, “-yor olmak” eylemiyle kurulan bileşik yapılar da çığırından çıkmış görünüyor. Bu özenti söylemi daha çok iş insanlarıyla yönetici kesimin yaygınlaştırdığı gözleniyor. Türkçede böyle bir zaman kalıbı olmadığını, bunun İngilizce kaynaklı “plaza jargonu” olduğunu söyleyenler çoğunlukta…
Yüksek Makine Mühendisi okurumuz Muhammed Yüksel’in sorusu da bu konuyla ilgili:
“Attila Bey merhaba,
Gazetedeki köşenizin müdavimlerindenim. Her yazıda bizleri aydınlatıyorsunuz. Size bu aralar çok kullanılan aşağıdaki yapıları sormak istedim:
Örnekler:
... yapıyor oluruz.
... yapıyor olacağız.
En kötüsü de şöyle:
‘Biz size dönüş yapıyor olacağız.’
‘Yapmak’ ile ‘olmak’ fiillerini bu şekilde kullanmak uygun mudur?
Kıymetli geri dönüşlerinizi bekler, sağlıklı günler dilerim.
Saygılarımla.”
∗∗∗
Yabancı dil bilenlere danıştım. Bu söylemin, İngilizcedeki “… will be ... –ing” kalıbının Türkçeye uyarlanmış biçimi olduğunu söylediler. Bu zaman kipi, kesinlik taşımayan bir anlam taşıyor. Gelecek zaman kipiyle kullanıldığında ise gelecekte yapılacak ve belli bir süre devam edecek iş, eylem ve oluşları ifade ediyor. Yani “Şimdiki Gelecek Zaman” gibi bir anlam içeriyor.
Türkçedeki ‘gelecek zaman kipi’nin doğru ifade için yeterli olduğunu söyleyerek bu görüşe karşı çıkanlar var. “Yapacağım” demek varken........