menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

ŞİÖ öncülüğünde yeni ekonomik düzen kuruluyor

32 15
05.09.2025

Şanghay İşbirliği Örgütü (ŞİÖ), Çin’in Tianjin kentinde düzenlenen zirvede ‘Tianjin Deklarasyonu’nu kabul etti. Bildirgede, ABD ve İsrail’in İran’a yönelik saldırıları ile Gazze’deki insani felaket kınandı. Örgüt ayrıca kalkınma stratejisi, ŞİÖ Kalkınma Bankası ve enerji işbirliği yol haritası gibi kararlar aldı. Söz konusu bildiri bir manifesto niteliğindedir. Bildirinin üçüncü maddesi ekonomi ile ilgili başlıkları kapsıyor. ŞİÖ kurulduğundan beri Batı’nın dünya ekonomisine verdiği büyük zararların düzeltilmesine yönelik adımlar atıyor. Bildiride ifade edilen yeni adımlarla birlikte çok kutuplu dünyanın yeni kurumlarının oluşturulduğu görülüyor. Amaç dünyayı Batı’nın, IMF ve Dünya Bankası’nın boyunduruğundan kurtarmak, dolarizasyona son vermek, üretime ve adil ticarete dayalı yeni bir ekonomik düzen inşa etmektir. Şimdi üçüncü maddede dikkat çeken temel başlıklara yakından bakalım.

Yayınlanan bildirgede "Büyük Avrasya Ortaklığı" kurma girişimine vurgu yapıldı. Avrasya Ekonomik Birliği, ASEAN ve diğer ekonomik birlikler, çok taraflı mekanizmalar arasında diyaloğun önemine işaret edildi. Böylece örgüt özel ekonomik birliklerde karşılıklı ticaret yapılmasını teşvik ediyor. Bu da gelişen ülkelerin Batı pazarlarına bağımlılığını azaltması açısından büyük önem taşıyor. Örgüt küresel ekonomik yönetişim sisteminin daha da iyileştirilmesini ve reformunu destekliyor, uluslararası alanda kabul görmüş ilke ve kurallara dayalı açık, şeffaf, adil, kapsayıcı ve ayrımcı olmayan çok taraflı bir ticaret sistemini destekliyor.

ŞİÖ, açık bir dünya ekonomisinin gelişimini teşvik ediyor ve gelişen ülkelere adil piyasa erişimini savunuyor. Bildiride Batı’nın dünya ticaretini sabote eden adımlarına, adil ticareti engellemesine, çifte standartlarına ve bunların yol açtığı gıda güvenliği ve enerji güvenliği sorunlarına işaret edilmiştir. Bu sorunlara yönelik olarak ŞİÖ tarafından desteklenen “ŞİÖ Üye Devletleri Arasında Çok Taraflı Ticaret ve Ekonomik İşbirliği Programı" ve "ŞİÖ Ekonomik Kalkınma Stratejisinin 2030'a Kadar Uygulanmasına Yönelik Eylem Planı"nı uygulamaya devam edecekleri vurgulanmıştır. ŞİÖ, e-ticarette iş birliğini ilerletmeye, dijital ticaret altyapısını geliştirmeye, gelişmiş ve gelişen ülkeler arasındaki dijital uçurumu daraltmaya kararlı olduğunu ifade etti. Zirvede ‘ŞİÖ Üye Devletleri Yetkili Organları Arasında E-Ticaretin Geliştirilmesine İlişkin İş birliği Programı'nın geliştirilmesi konuşuldu. ‘ŞİÖ........

© Aydınlık