Ana akım eserlerden, özellikle de büyük ilgi görenlerle başlayalım. ABD’de, sırasıyla The New York Times ve The Atlantic yazarları olan Ezra Klein ve Derek Thompson tarafından kaleme alınan Abundance (Bolluk), Demokrat kanattaki birçok ana akım iktisatçı tarafından coşkuyla karşılandı. Ancak kitabın argümanları, Trumpizme ve onun tüm işlerine yönelik bir eleştiriden ziyade, yazarların “solcu iktisat” olarak gördüğü anlayışa bir saldırı niteliğindedir. Yazarlar, “solun” (Biden) hükümetinde, çalışan insanların (Amerika’da ‘orta sınıf’ olarak adlandırılır) ihtiyaç duyduğu mal ve hizmetleri sunacak büyük projeleri yürütme yeteneğini kaybettiğini düşünüyor. Onlara göre Demokratların 2024’te Trump’a kaybetmesinin nedeni budur.

Yazarlara göre ABD’nin, mevcut serveti yeniden dağıtmak yerine insanların ihtiyaçlarını karşılamak için yeniden bir şeyler üretmeye, yani “bolluğa” ulaşmaya geri dönmesi gerekiyor; ekonomi duraksamamalı, büyümelidir. Çok sayıda varlıklı “liberal”, yalnızca kirlilik üzerindeki düzenlemelerle veya konut projelerini, yeni yolları vb. durdurmakla ilgileniyordu. Bu liberal politikalar, kapitalizmin (veya daha doğru bir ifadeyle kapitalist tröstlerin) işini yapıp üretim sağlamasının önünde engel teşkil ediyor.

Amerika’nın artık temel ihtiyaçları karşılayamadığı ve önemli teknolojileri uygulamada geride kaldığı yönündeki yazar argümanlarında çokça doğruluk payı var. Ancak Amerika’nın düzgün ve makul fiyatlı bir sağlık hizmeti sunamamasının nedeni gerçekten çok fazla düzenleme ve “nimbyism” (benim arka bahçemde olmasın/yerel itirazlar) mi? Amerika’nın gençlere büyük öğrenci borçları yüklemeden yüksek kaliteli bir eğitim hizmeti sunamaması, aşırı düzenleme ve kültürel elitizmden mi kaynaklanıyor? Amerika’nın yolları ve köprüleri planlama yönetmelikleri ve hukuki davalar yüzünden mi çökmekte?

Yazarlar, Amerika’daki konut krizi üzerinde çok duruyor ve bu krizi düzenlemelere, planlamaya karşı yerel muhalefete vb. bağlıyorlar. Ancak bu iddialarda ne kadar doğruluk payı olursa olsun, konut krizinin gerçek nedeni yanında bu durum önemsiz kalmaktadır. ABD’de nüfus artışı ve hane halkı oluşumu yavaşlamasına rağmen yeterli konut inşa edilmiyor. Evet, daha fazla “şeye” ve çalışan insanların ihtiyaç duyduğu şeylerin “bolluğuna” ihtiyacımız var. Ancak bu kitap, hedef tahtasına bolluğun önündeki gerçek engelleri (fosil yakıt devlerinin, özel sermaye patronlarının, inşaat şirketlerinin çıkarları ve Amerika’nın sağlık ve eğitim sisteminin özel sektör kontrolünde olması) değil, planlama yönetmeliklerini koyuyor.

Dan Wang’ın Breakneck: China’s Quest to Engineer the Future adlı eseri, ABD ile Çin arasındaki farkları ve Çin’in neden zemin kazandığını analiz ettiği için göklere çıkarıldı. Stanford’daki sağcı Hoover Tarih Laboratuvarı’nda araştırmacı olan Wang, iki süper güç........

© Aydınlık