Yıl sonu sosyal sermaye bilançosunu hazırlamak |
Sosyo-psikologlar bireylerin yıl sonlarında geçmiş yıla ilişkin bir bilanço hazırlamalarını ve yeni yıl planlarını hazırlamalarını önerirler. Kurumlar da geçmiş yıl bilançolarını ve yeni yıl planlarını toplumsal sermaye kavramı ışığında hazırlarsa çok isabetli olur.
Bu konuda bir el kitabını kendinize ve/veya dostlarınıza bir yılbaşı armağanı olarak alabilirsiniz: ‘Sermayenin Tarihsel Diyalektiği ve Marks’ın Toplumsal Sermaye Teorisi’, Zhang Tongyu ve Ding Weimin, Khalkedon Yayınevi.
Kapital sözcüğü Latince’de baş, Farsça sermaye sözcüğündeki ser baş, maye de maya anlamındadır. Sermaye kavramı üç ayrı anlam taşır: a) üretim aracı olma (stok yaklaşımı); b) belli bir tarihsel dönemde üretim ilişkisi sayılma; c) artık yaratan bir süreç, hareket. Bilimsel olarak bakarsak, sermaye kavramı ancak bu üç nitelik birlikte ele alındığı zaman açıklığa kavuşur ve anlam kazanır. Oysa ki liberaller ve yeni liberaller ilkine odaklanırlar. Ana akım kapitalist iktisat kitaplarında da hep böyle vurgulanır.
Sermayeyi sabit – değişken, gerçek - hayalî gibi ayrımlara tabi tutabiliyoruz. Gerçek sermaye de üç alt tipten oluşuyor: para sermaye, üretken sermaye, ticari sermaye. Sanayi ve banka sermayesi malî sermaye içinde kaynaşırken, hayali sermaye gerçek sermayeyi ele geçirmek ve tekelci konumunu güçlendirmek için çalışır. Eğer finansal(laşan) kapitalizmde olduğumuzu varsayarsak geçirmiştir diyebiliriz de hani!
Günümüzde bir de beşeri sermaye (human capital) kavramı var ki, maddî ve maddî olmayan unsurlar olarak iki öbekte inceleniyor. Maddî unsurlar olarak uzun yaşam, fiziksel durum, sağlık vb. sayılıyor. Son yılların önemli bir kavramı oldu: Longevity! Hatta 23,5 milyar dolarlık ve yılda bileşik yüzde 10,5 oranında büyüyen bir longevity endüstrisinden bile söz edilmektedir. Maddî olmayan unsurlarda ise, psiko-motor temelli yetenekler (örneğin yöntem bilgisi vb.), klasik yetenekler (yapıcılık, yenilikçilik, sosyal yetenekler, dürüstlük, bağlılık,........