Küresel Ayakizi Ağı (Global Footprint Network:GFN) adlı kuruluş her yıl Dünya Limit Aşım Gününü (Earth Overshoot Day: EOD) hesaplıyor. Bu hesaplanan gün dünyanın biyolojik kapasitesinin insanlığın ekolojik ayak izini karşılayabilmede sınır olarak kabul ediliyor. Yılın sonraki diliminde ise insanlık limit aşılmış bir dünyada gelecekten çalarak yaşıyor.
Bu iş felekten bir gece çalmaya benzemiyor elbette! Bu yıl doğanın gelecek yılından çaldık ve 1 Ağustos’a geri geldi. Meraklısı için anımsatalım geçen yıl 2 Ağustos idi. Kaynakları tüketmede olimpiyat ilkelerini uyguluyoruz: Daha hızlı, daha yüksek, daha güçlü – Birlikte. Yahu şu ‘Daha Toplumu (The More Society)’ sarmalında battıkça battığımızın ayırdına ne zaman varacağız acaba?
Yoksa ‘olağanüstünün ya da olağandışının olağanlaşması’ biçiminde bir akıl tutulması mı yaşıyor insanlık bu Antroposen denilen çağın geç döneminde? J. Lovelock’ın görüşüne göre de Novasen çağı başladı! (Ayrıntılı bilgi için Lovelock’ın Türkçe’ye çevrilen Novasen kitabına bakabilirsiniz. Kısa bir not olarak dipnot 1’e bakınız).
Bu hesaba göre insanlığa küresel olarak 1,7 dünya gerekli! Nazım Hikmet’in söylemiyle büyük insanlık (yüzde 99) sorumlu değil bu işten! Esas sorumlu mendeburlar şu yüzde 1 denilen pek mutlu (o da tartışmalı ya!) azınlık!
Onların kapitalizm havuzunda bitmek tükenmek bilmeyen ‘haz’ odaklı tüketme ve tükettirme dünyası! Hazzın tam olması için hız da gerekiyor! H2 oluyor yani! Dünya ekosistemi acaba oksijensiz hidrojen bombası (H2) ile nereye gider? Malûm! Oysa oksijen de olsa ve H2O olsa yani su demek istiyorum, elbette bilirsiniz su hayattır!
Dünya Limit Aşım Günü (DLAG) hesaplamasında kullanılan formül gayet basit aslında! Şöyle ki:
DLAG = ((Dünyanın Biyokapasitesi / İnsanlığın Ekolojik Ayakizi) x 365)
Dünya Limit Aşım Günü kavramı, ilk kez Birleşik Krallık’taki düşünce kuruluşu Yeni Ekonomi Vakfı’ndan (New Economics Foundation) Andrew Simms tarafından gündeme getirildi. Simms GFN ile 2006’da işbirliği yaparak ilk kez DLAG çalışmasını kamuoyuna sundu. 2007 yılında çalışma ekibine dünyanın en geniş koruma örgütü (Dünya Doğayı Koruma Vakfı) WWF da katıldı.
GFN DLAG hesaplamasında aynı muhasebedeki bir gelir-gider tablosu mantığı ile çalışıyor. Nüfusun ekosistemden talep ederek........