ARKAİK, ASYATİK–İRANÎ DİL TABAKASINA VE HİNT-AVRUPA TEZİNE BAKIŞ

Bu makale, Kürtçe ve Farsçanın yalnızca modern birer etnik dil değil, çok daha eski bir Asyatik–İranî dil tabakasının devamı olduğu görüşünü savunmaktadır. Akademik literatürde bu diller genellikle Hint-Avrupa ailesine dahil edilse de, yapısal özellikler, eklemeli morfoloji, kelime köklerinin tarihsel seyri ve Avesta–Saka–Medçe sürekliliği dikkate alındığında bu sınıflandırmanın ilmî temeli tartışmalıdır.

Eklemeli Dil Özelliği: Türkçe ile Ortak Yapı

Hint-Avrupa dillerinin karakteristiği çekimli (inflektif) yapıdır. Son zamanlarda bu yapıya bükümlü yapı da dendi. Bu yapı, kökün değiştiği, kelimenin ortasında dönüşümlerin yaşandığı bir sistemdir:
go–went, sing–sang gibi. kbt. Arapça kökünden mef’ul çekimiyle mektep gibi. Bu çekimlerde kök belirsiz hale gelir.

Fakat Asyatik dillerde, yani Türkçe, Medçe, Farsça ve Kürtçe denilen dil yapılarında kelime kökü değiştirilmez; ekler peş peşe sıralanır:

Farsça: dil → dil-hâ → dil-hâ-m → dil-hâ-m-an
Kürtçe: nav → nav-ên → nav-ên-min → nav-ên-min-e
Türkçe: ev → ev-ler → ev-ler-im → ev-ler-im-de

Bu yapı tamamen eklemeli (agglutinatif) karakterdedir. Dolayısıyla Farsça ve Kürtçenin Türkçeye yakın, Hint-Avrupa sistemine ise uzak olduğu açıktır.

Bu durum, dillerin tarihsel olarak aynı Asyatik/Turanî coğrafi ve kültürel havzada geliştiğini göstermektedir.

Ağıttaki Arkaik Söz Varlığının İncelenmesi

Kürt olduğunu söyleyen bir kişi, Kürtçe olduğunu iddia ettiği bir metni bana gönderdi. Yarı küfürlü bir üslupla “Al sana Kürtçe metin.” dedi. Gönderilen Kürtçe ağıt, söz varlığını inceledim. Bu metin, derin tarihsel Asyatik dil tabakasını göstermesi açısından önemlidir. Ağıttaki kelimeler, günümüz Kürtçesinden çok daha eski olan Medçe–Saka tabakasının izlerini taşıyor. Kelimelerin çoğunu Ferit Devellioğlu’nun Osmanlıca sözlüğünde buldum ve tercüme ettim. Metindeki tüm kelimeler Farsça. Adam Fars’ın dilini kullanıp bu dil Kürtçe demiş. Kürtçe ağıt denilen metin şu:

Kürtçe Ağıt (Orijinal):
“Dûman hatin parsê...
Law yekê ber doxînê mira bibêje...
Çeme çeme su carî çeme...
Me heft doşek dane ser heefe...”

Türkçe Çeviri:
“Duman vadiye indi...
Oğlum, dön git beyin huzurunda söyle...
Dere dere akar, su her........

© Antalya Son Haber