Ortak bir geçmişi dolayısıyla ortak hatıraları olan toplumlarda toplumsal bellek ve kültürel bellek, grup üyeliğinin bir ispatı olarak ortaya çıkar.
Kültürel belleğin hep özel taşıyıcıları olmuştur. Bu gruba şamanlar, ozanlar, öğretmenler, yazarlar, filozoflar ve adları ne olursa olsun kendilerine bilgi taşıma yetkisi tanınmış olanların tümü dahildir. Cem törenlerini gerçekleştiren kişiler, semah ekipleri de bu grupta yer alır. Burada insan belleği “veri taşıyıcısı” olarak yazının bir ön biçimi olarak kullanılır. Bu biçime özellikle ritüel bilginin aktarılmasında rastlanır. Ritüel yazılı olarak var olmasa da çok katı uygulanılması gereken kurallara tabidir. (Assmann, 2001 : 41,57)
Bir inanç, bir ritüel başka coğrafyalara, başka halklara geçerken değişime uğrayarak varlığını sürdürmeye devam ettiği görülüyor. Örneğin Şamanizm’in yaygın olduğu Asya halklarında yapılan semah doğayı, evreni betimler. Güç aldığı hayvanları özellikle de kuşları, insan olarak da evrende yer alan kendini betimlerken, bu gelenek Anadolu’ya geldiğinde benzer figürlere, farklı anlamlar yüklenerek uygulandığını görüyoruz. Örneğin Asya Şamanlarındaki kuş ruhlar âlemindeki geçişi temsil eder ve Şaman o kuştan güç alır. Anadolu semahındaki kuş turnadır ve turna Ali’yi temsil eder. Cem meydanı âlemi, semah dönenler ise o âlem içindeki varlıkları temsil eder. Semah dönenler kırklar
meclisine niyaz eder. Görüldüğü gibi bir Şaman semahının Anadolu’da İslami bir forma büründüğünü görüyoruz.
Bu değişimi başka ritüellerde de görmek mümkün. Sünni Müslümanlarda yaygın olan bir çeşit saçıntı geleneği........

© Antalya Son Haber