Basın kartı, akreditasyon ya da etkinlik katılım formu… Bunlar gazeteciler için sıradan gibi görünen belgeler olabilir. Ancak National Press Photographers Association (NPPA), yeni bir bildiriyle bu tür belgelerde “hak devri” ve “sorumluluk aktarımı” gibi gizli tuzakların arttığını duyurdu.
Bu yalnızca Amerikan basını için değil tüm dünyada, özellikle de bağımsız foto muhabirleri açısından ciddi bir uyarı.

NPPA’nın güncel uyarısı şu temel başlıkları içeriyor.

Akreditasyon, etkinlik katılımı ya da fotoğraf görevi için verilen sözleşmelerde “tek taraflı” hak devri maddeleri giderek yaygınlaşıyor.

Bu sözleşmeler çoğu kez, fotoğrafçının tüm sorumluluğu üzerine almak zorunda bırakırken, organizatör tarafına geniş kullanım hakları ve lisans bedeli olmadan esnek kullanım imkanı tanıyor.

NPPA, foto muhabirlerini bu tür sözleşmeleri imzalamadan önce “hukuki danışmanlık alın”, “iletişimi yazılı hale getirin”, “hak devrini sınırlandırın” gibi adımlar atmaya çağırıyor.

Bu bildiri, teknik değil aslında daha çok etik, ekonomik ve mesleki bağımsızlık bakış açısıyla yazılmış. Görsel gazetecilerin imza masasında kaybedebilecekleri değerleri hatırlatıyor.

Türkiye gibi bir ülkede foto muhabiri olarak çalıştığını düşünürsek, bu tür uyarılar bize çok net bir mesaj veriyor:

Türkiye’de freelance foto muhabirleri çoğunlukla kurumlara ya da organizasyonlara karşı zayıf pazarlık pozisyonunda. Bu yüzden hak devri maddeleri kolayca imzalatılabiliyor. İmzalatılmaya bile gerek duyulmayabiliniyor.

Basında telif kültürü pek güçlü değil,........

© Anayurt