Trump'ın bölge vizyonu: Netanyahu'ya rağmen normalleşme mümkün mü? |
İstanbul Aydın Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Tarık Oğuzlu, Donald Trump'ın Suriye'ye yönelik açıklamalarını ve ABD-İsrail ilişkisinde Suriye denklemini AA Analiz için kaleme aldı.
***
ABD Başkanı Donald Trump'ın İsrail Başbakanı Binyamin Netenyahu'dan yana sıkıntıları bitmiyor. Gazze ateşkesi sonrasında Trump'ın Orta Doğu'da inşa etmeye çalıştığı ya da başka bir şekilde söylemek gerekirse ortaya çıkmasından mutlu olacağı yeni bir bölgesel denklemden bahsetmek mümkün. Bu yeni bölgesel denklemin başarılı olması için İsrail'in zor kullanımına dayalı yayılmacı askeri politikalarına son vermesi, Türkiye, Mısır, Ürdün ve Körfez İşbirliği Örgütü üyesi devletlerle iyi geçinmesi ve Gazze'de ilan edilen ateşkesin kalıcılaşabilmesi adına saldırılarına son vermesi gerekiyor. Ayrıca İsrail'in, yeni Suriye yöntemi ile Suriye'nin topraksal bütünlük ve toplumsal barışına zarar vermeyecek şekilde ilişkiler geliştirmesi de lazım.
Trump'ın kalbinde yatan aslan, 2020 sonlarında imzalanan Abraham Anlaşmaları'na ilk etapta Suudi Arabistan, ileride Türkiye gibi ülkelerin de katılması. Trump'a göre, böyle bir oluşum hem İran ve arkasındaki küresel güçlerin bölgedeki etkinliğini sınırlandıracak hem de Amerika'nın bölgedeki müttefiklerinin güvenliği adına ödediği askeri ve ekonomik bedelleri azaltıp Amerika'nın kendisi için daha öncelikli bölgelere yoğunlaşabilmesini mümkün kılacak.
Peki Netenyahu bu yönde hareket ediyor mu? Sahadaki gelişmelere bakıldığında bu sorunun cevabı, hayır. Trump açısından bakıldığında ABD, İsrail'in kendini güvende hissetmesi adına her şeyi yapmış durumda. Hamas'ın elindeki rehinelerin tamamının serbest bırakılması, İran ve bölgesel uzantılarının ciddi bir şekilde hırpalanması, Trump'un, kendine karşı açılmış davalardan suçlu bulunup mahkum olmaması adına Netanyahu'yu affetmesini İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog'dan istemesi ve İsrail'e uluslararası yaptırım ve eleştiriler karşısında kalkan olmaya devam etmesi, Trump'a göre Netanyahu'nun minnettar olması için yeterli nedenler.
Trump'ın........