Nottingham Trent Üniversitesi Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi Dr. Luigi Daniele, Brezilya'nın İsrailli savaş suçlularını yargılama hamlesini ve bu girişimin olası sonuçlarını AA Stratejik Analiz'e değerlendirdi.

***

Brezilya'da, Gazze'de işlenen savaş suçları nedeniyle İsrail askerlerinin evrensel yargı yetkisi kapsamında yargılanması için hukuki bir süreç başlatıldı. Bu girişim uluslararası ceza hukuku açısından neden önemli?

Brezilya'da yaşananlar çok önemli; çünkü bu girişim Lahey’deki uluslararası yargılamaların ötesinde, uluslararası ceza hukukunun yereldeki etkisini de gösteriyor. Bu durum, uluslararası ceza hukukunun yapısal özelliklerinden biri olan “tamamlayıcılık” ilkesine bir yanıt niteliğinde. Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) esasen, devlet başkanı, ordu komutanı, hükümet başkanı gibi en üst düzey sorumluları yargılamak için var. Orta ve alt düzey failler ise bulundukları her ülkede yargılanmalı; çünkü uluslararası topluma karşı işlenen bu suçlarda her devletin yargı yetkisi bulunuyor. Bu ilke uluslararası hukukta kabul görmüş bir prensip. Brezilya’daki süreç, ulusal yargı mercilerinin bu tür suçları ciddiye alması halinde dünyanın her yerinde neler olabileceğine iyi bir örnek.

Umarız bu girişim yalnızca bir ilk adım olur ve Hind Rajab Vakfının bu başarısı, diğer ülkelerde de benzer davaların açılmasını tetikler. Buradaki potansiyel suçlular binlerce askeri kapsıyor. Brezilya'daki suçlama soykırım yerine “savaş suçları” olsa da mağdurlar açısından bu bir fark yaratmıyor. Zira Gazze’de işlenen her bir savaş suçunun, Filistinlileri bir grup olarak ortadan kaldırmayı amaçladığı oldukça açık. Dolayısıyla bu savaş suçları, soykırımcı bir planın uygulanma biçimlerinden biri. Bu suçların sadece en alt düzey faillerinin yargılanması bile İsrail üzerinde baskı oluşturacak ve en azından bu suçların hafiflemesine neden olabilecektir.

Brezilya’nın bu yaklaşımı İsrail ve savaş suçu işleyen askerler üzerinde bir baskı oluşturur mu?

Brezilya’da olanlar, her ülkenin yapması gerekenin bir örneğini sunuyor.........

© Anadolu Ajansı Analiz