menu_open Columnists
We use cookies to provide some features and experiences in QOSHE

More information  .  Close

Pezeşkiyan’ın Moskova ziyareti ve stratejik işbirliği anlaşması

17 0
20.01.2025

Milli İstihbarat Akademisi Başkan Yardımcısı Dr. Hakkı Uygur, Pezeşkiyan’ın Moskova ziyareti çerçevesinde Rusya İran ilişkilerindeki denklemleri AA Analiz için kaleme aldı.

***

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan 17 Ocak günü Moskova’ya resmi bir ziyaret düzenleyerek başta Rusya Cumhurbaşkanı Vladimir Putin olmak üzere üst düzey Rus yetkililerle görüştü ve taraflar 47 maddelik kapsamlı bir stratejik ortaklık anlaşması imzaladı. İran tarafının büyük beklentilere girdiği bu anlaşmayı, ikili ilişkilerin özellikle de Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinden sonraki tedrici gelişiminin bir yansıması olarak değerlendirmek doğru olacaktır.

Rusya-İran ilişkileri 20. yüzyıl boyunca oldukça sancılı geçti. Sovyet Rusya’nın İkinci Dünya Savaşı esnasında işgal ettiği İran topraklarından çıkmak istememesi bu krizlerin zirve noktası oldu. İkili ilişkilerin kademeli olarak iyileşmesi, önce 1979 İran devrimi ve ardından 1991 yılında Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) çökmesi ile mümkün oldu. Takip eden 10 yıl boyunca Moskova ve Batı arasındaki ilişkilerin iyi seyretmesi, İran’ın Rusya’dan beklentilerinin fazla karşılanmamasına sebep oldu. Yine de Rusya bu dönemde ilişkilerini geliştirerek başta nükleer teknoloji ve bazı askeri teknolojiler olmak üzere modern teknoloji transferinde İran'a kolaylıklar sağladı. Rusya bu dönemde İran’ın nükleer faaliyetleri konusunda en fazla diplomatik inisiyatif alan ülkelerden birisi haline geldi öyle ki Çin ile birlikte Amerika Birleşik Devletleri'nin (ABD) uluslararası platformlarda İran karşıtı kararlar almasını büyük ölçüde engelledi.

Arap Baharı sürecinin Suriye ve Irak’a yansıması Rusya ve İran'ın bölgedeki işbirliklerini geliştirdi. Özellikle Suriye devriminin ilk aşamada kesintiye uğraması sürecinde iki ülke askeri işbirliği yaptı. Rusya ülkeye yerleştirdiği hava gücüyle muhalifleri yoğun şekilde bombalarken, İran bu dönemde Lübnan’dan Afganistan’a kadar geniş coğrafyadan getirdiği paralı savaşçılarla Baas........

© Anadolu Ajansı Analiz