İsrail’in Gazze’deki yıkımı her düzeyde sürerken, dünya medyasında bu konu üzerine her gün herhâlde bir düzineden fazla yazı yayımlanıyordur. Bunları hepsini takip etmek mümkün değil ama bugün size, meselenin esasına kıyas yoluyla dikkat çeken bir yazıdan bahsetmek istiyorum. Bu, Marc Champion’ın 19 Aralık’ta Bloomberg sitesinde yayımlanan, ‘Birleşik Krallık ve Ermenistan İsrail’in Gazze Savaşı’nın Tehlikelerini Biliyorlar’ (‘The UK and Armenia Know the Dangers of Israel’s Gaza War’) başlıklı yazısı. Bloomberg’in köşe yazarlarından olan Champion, daha evvel Wall Street Journal gazetesinin İstanbul büro şefliğini yapmış.
Başlıktan da tahmin edebileceğiniz üzere Champion, temel olarak İngiltere’nin İrlanda/İRA tecrübesi ve Ermenistan’ın Karabağ tecrübesinden İsrail’in çıkarması gereken dersler olduğunu söylüyor. Champion, İRA örneğinde, İngiliz hükümetinin, kendi deyimleriyle ‘enterne etme’ stratejisi çerçevesinde askerî yollara başvurması ve İRA’yla bağlantısı olduğu düşünülen binlerce kişiyi izlenmesi gereken hukuki yolları göz ardı ederek mahkemeye çıkarmadan hapsetmesi üzerine tepkiler artınca, 1972’deki trajik Kanlı Pazar’ın yolunun açılmış olduğunu söylüyor.
Bilindiği gibi, Kanlı Pazar’da yani 30 Ocak 1972’de İngiltere askerleri, enterne etme politikalarını protesto etmek üzere Derry’de toplanan Katolik İrlandalıların üzerine ateş açmış ve 14 kişiyi öldürmüştü. Champion, bu olaydan sonra İRA’nın daha radikal bir kanadı olan ‘Provisional İRA’nın üye sayısının birkaç düzineden binlere çıktığını ve başta ABD olmak üzere farklı yerdeki İrlandalılardan gelen para yardımlarında patlama yaşandığını hatırlatıyor. Dahası, Kanlı Pazar’dan sonraki yirmi yıl boyunca kanlı bir dönem geçirildi, İRA bombalı eylemlerini İngiltere anakarasına kadar taşıdı. Champion’ın deyimiyle, şiddet, İngiliz hükümetinin asla yapmayacağını duyurduğu şeyi yapıp........