Öcalan ve sosyalizmin değişen anlamı: Tarihsel çoğulluk bağlamında yeni bir kavrayış |
MEHMET TAŞ / LONDRA
GİRİŞ
Sosyalizm üzerine yapılan güncel tartışmalar, kavramın tarih boyunca gösterdiği anlam çeşitliliğini yeniden gündeme taşımaktadır. DEM Parti’nin uluslararası konferansına gönderdiği mesajda Abdullah Öcalan, sosyalizmi “toplumsal bir güç olarak yeniden kurma” gereğini vurgulamış ve bu, Türkiye solunda çeşitli değerlendirmelere yol açmıştır. Kimileri bu yaklaşımın özgün olmadığını ileri sürse de, sosyalizmin tarihsel evrimi dikkate alındığında Öcalan’ın önerisinin özgün bir konum işgal ettiği görülmektedir.
Bu makale, sosyalizmin geçirdiği tarihsel dönüşümleri hatırlatarak, Öcalan’ın sosyalizm anlayışının sosyalist düşünce geleneği içindeki yerini tartışmaktadır.
Kavramın Kökeni ve İlk Kullanımlar
Sosyalizm kavramı ilk kez 1803’te İtalyanca bir metinde görünmüş, bugünkü anlamına yakın kullanımı ise 1827’de Owen’cı Co-operative Magazine ve 1832’de Saint-Simoncu Le Globe ile ortaya çıkmıştır. Bu erken dönemde sosyalizm, belirli bir doktrin olmaktan ziyade kapitalist rekabet ve bireycilik karşıtı geniş bir çerçeveyi ifade etmekteydi.
Ütopik Gelenek ve Siyaset Eleştirisi
Owen, Fourier ve Saint-Simon gibi düşünürler sosyalizmi rekabet karşıtı bir toplumsal ilke, işbirliği ve topluluk merkezli bir yaşam tarzı olarak tanımlamışlardır. Bu akımların çoğu, devlet ya da sınıf mücadelesi merkezli olmayan, üreticilerin öz-yönetimine........