Demokrasi üzerine çok laf edilmiştir ve edilmektedir. Sokrat, Plato ve Aristo kendi ülkelerinin icadı olan bu yönetim biçimini pek sevmezler ve aydınlanmamış halk kendisine yönetici olarak demagogları seçer derlerdi. 12 Eylül’ün Evren Paşası da konuşmalarında, ülkesine yapıp ettiğine kılıf olarak, zaman zaman Plato’ya gönderme yapardı.

Demokrasiye ders kitaplarında yapılan en sık gönderme ise Abraham Lincoln’ün ünlü halkın, halk tarafından, halk için yönetimi deyişidir. Laf aramızda, bu halk arasında siyah Amerikalılar uzun yıllar pek yoktu. Öte yandan günümüz ABD yönetimi için, yüzdebirlerin, yüzdebirler tarafından, yüzdebirler için yönetimidir diyenler de vardır. Kastedilen yüzdebirler, hemen anladınız, ülkenin en zenginleridir.

Demokrasi hakkında yine çok ünlü bir söz Winston Churchill’e aittir. “Demokrasi, ancak diğer tüm devlet yöntemlerini dışladığımızda, gerçekten çok kötü bir yönetim yoludur.” Esasında, bu alaycı tanım, Churchill’e ait olmayıp bir alıntıdır. Bunu kendisi de doğrulamış ancak kime ait olduğunu unuttuğunu belirtmiştir.

Ülkem tarihinde, demokrasi hakkında en güzel söz ise kanımca İsmet İnönü tarafından söylenmiştir fakat her nedense pek tekrarlanmaz. 1950 yılında Demokrat Parti iktidara geldiğinde, seçim sonuçlarını kabullenmemek, ülkenin yönetimini seçimi kazananlara teslim etmemek gibi tümüyle demokrasi dışı görüşler vardır. İnönü bunlara kesinlikler karşı durur ve yıllar sonra CHP’nin 1950 yenilgisine gönderme yaparak “Benim en büyük yenilgim, en büyük zaferimdir." der.

S. Levitsky ve D. Ziblatt D. Harvard Üniversitesinde siyaset bilimi profesörleri. 2018 yılında Demokrasiler Nasıl Ölür (How Democracies Die) diye bir kitap yazmışlar. Anladığım kadarıyla esas esin kaynakları Trump’ın birinci ABD başkanlığı ve kabaca bir yıl içinde bu ülkenin nasıl ve ne denli demokrasiden uzaklaşmaya başladığı. Tabii tarihten de çarpıcı örnekler veriyorlar. O sık dile getrilen toplumun karpuz gibi ortadan ikiye bölünmesi ve o yönde benzetmeler kitapta bolca var. Ancak benim sizle paylaşmak istediğim........

© 12punto